Przekroczenie progu szkoły to dla dziecka ogromnie ważny moment, na który z przejęciem oczekiwało. Ten zupełnie nowy etap, otwiera przed młodym człowiekiem kilka lat intensywnego rozwoju umiejętności intelektualnych, poznawania rówieśników ale przede wszystkim siebie. Czym charakteryzuje się rozwój dziecka między 6. a 12. rokiem życia?
Rozwój fizyczny dziecka
Dzieci na tym etapie rozwoju różnią się zarówno wagą jak i wzrostem czy dojrzałością biologiczną bez względu na płeć. Idące do szkoły są silniejsze i odporniejsze na choroby. To czas zwiększania masy mięśniowej przy jednoczesnym ciągłym wzroście, którego intensywność jest największa między 6. a 8. rokiem życia. Uczeń w pierwszych latach szkoły ma znaczną ilość tkanek chrzęstnych co umożliwia dalsze wzrastanie organizmu, przy jednoczesnej dużej elastyczności i miękkości kośćca. Dlatego właśnie ważna jest postawa dziecka, która w łatwy sposób może ulegać deformacjom. Rozwój układu kostnego u dzieci zwiększa ich możliwości i precyzję wykonywanych ruchów. Cały czas trwa kostnienie nadgarstka, co jest ważne w związku z nauką pisania. Etap ten kończy się około 12 roku życia, a dzięki niemu możliwe staje się dłuższe i coraz precyzyjniejsze poruszanie dłonią. Wiek szkolny to czas uwapniania się zębów. W wieku sześciu lat dzieci miewają już jeden albo dwa stałe zęby. Cztery lata później stałych zębów jest już 14 do 16.
Rozwój fizyczny dzieci jest bezpośrednio związany z rozwojem emocjonalnym i społecznym. A niejednokrotnie udowodniono naukowo, że sprawność fizyczna odgrywa dużą rolę w kształtowaniu się poczucia własnej wartości.
Rozwój społeczny dziecka
Rozwój społeczny polega na zdobywaniu dojrzałości do współżycia pośród ludzi. Z wiekiem dzieci uczą się reguł i zasad zachowania w grupie. Wychodząc ze środowiska przedszkolnego doskonali swoje umiejętności społeczne w szkole. Początkowo pierwsze kontakty nawiązuje z kolegą czy koleżanką z ławki, z czasem jednak poszerza krąg swoich znajomości, by następnie zawierać przyjaźnie. Można również zaobserwować znaczący wzrost chęci dziecka do spędzania czasu poza domem, w towarzystwie znajomych przy równoczesnej potrzebie bycia przez nich akceptowanym. Niezwykle ważna staje się aprobata społeczna. Tworzą się grupy i grupki znajomych, które niejednokrotnie ze sobą współzawodniczą; jednocześnie rodzi się odpowiedzialność za członków swojej grupy rówieśniczej. Choć zdarzają się we wczesnym wieku szkolnym przejawy dyskryminacji kolegów. To co jeszcze ważne, to fakt, że mimo osiągnięcia wieku szkolnego, u dziecka nie zanika potrzeba zabawy, chociaż ona sama zmienia się pod względem formy i treści. Zaczynają dominować gry zespołowe. Ponadto, coraz częściej liczy się wynik i rezultat.
Rozwój emocjonalny dziecka
Na etapie szkolnym dla dziecka bardzo ważna staje się samoocena i poczucie pewności siebie. Pojawiają się oceny za wykonane zadania. Początkowo najczęściej punkty, z czasem stopnie. Dają one jednak dziecku wyraźną informacje o poprawności wykonanego zadania. Sytuacja nieradzenia sobie z poleceniami budzi poczucie nieadekwatności wobec stawianych mu oczekiwań przez rodziców i nauczycieli. Tak więc sytuacje, które dyktuje szkoła wzmacniają w dziecku przekonania na temat samego siebie. Młody człowiek zaczyna być bardziej świadomy stanów emocjonalnych jakie przeżywa, ale także tego jaki ma na nie wpływ. Dzieci na tym etapie umieją skutecznie ukrywać swoje uczucia przed najbliższymi. Wiek szkolny to często także okres pojawiania się lęku społecznego, przykładowo lęku spowodowanego wystąpieniem na forum klasy.
Życie emocjonalne dziecka szkolnego jest bardzo burzliwe. Często doświadcza chwiejności emocjonalnej. Zdarza się, że bardzo zmienia się stosunek młodego człowieka do rodziców. Dziecko staje się coraz bardziej samodzielne, a tym samym coraz mniej wymagające opieki rodziców, niemniej jednak bardzo potrzebuje spokoju zacisza domowego, gdzie czuje się bezpieczne. Zdarza się, że pojawiają się w tym wieku pierwsze miłości rówieśnicze, jednak częściej dziewczyny i chłopcy bawią się osobno.
Dziecko stając się uczniem poznaje kolejne odsłony samodzielności i obowiązku. Choć są wyzwaniem niosą mu radość. Zaufanie i wsparcie rodziców jest dla niego bardzo ważne. Podobnie jak ich uznanie wobec przede wszystkim, drobnych, codziennych sukcesów, które dla młodego ucznia się ogromnie cenne.
Bibliografia:
Harwas – Napierała B., Trempała J., (red.), Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia człowieka, t. 2, PWN, Warszawa 2006.