Jajko będące symbolem życia od wieków wpisane jest w tradycję polskiej Wielkanocy. Ozdabianie jaj i wydmuszek to obyczaj sięgający czasów starosłowiańskich o czym świadczą znalezione w Opolu na Ostrówku pisanki z X wieku. Sposobów na pisanki jest wiele – są wśród nich techniki łatwiejsze, jak na przykład pisanki oklejone tkaniną oraz trudniejsze – pisanki obleczone szydełkowym strojem.
W poniższym tekście pragnę zaprezentować te techniki, które z powodzeniem można zaproponować dzieciom, aby mogły czynnie angażować się w przygotowanie tradycyjnych Świąt Wielkiej Nocy. Techniki podzielę na dwie części – te bardziej tradycyjne i te bardziej nowoczesne.
[negative]Tradycyjne techniki zdobienia jajek[/negative]
- Jajka kraszanki (malowanki, byczki)
potrzebne będą: jajka, barwniki do jajek, opcjonalnie naturalne barwniki roślinne
Kraszanki to nic innego jak jajka zabarwione na jednolity kolor. Współcześnie barwimy jajka barwnikami spożywczymi, sztucznymi, ale jeżeli mamy ochotę, możemy pokazać dziecku sposoby barwienia jajek barwnikami naturalnymi, tak jak robiono to kiedyś. Sama pamiętam, jak rodzice pokazywali mi możliwość barwienia jajek wywarem z łupin cebuli. Takie rzeczy zostają w pamięci na lata… Oprócz cebuli można również sięgnąć po sok z buraka (otrzymamy jajka w kolorze różowym), po kurkumę (jajka żółte) czy czerwoną kapustę (jajka niebieskie).
Ta najprostsza z technik przynosi radość dzieciom w różnym wieku – zapewne dlatego, że nie wymaga dużo wysiłku a na efekty nie trzeba długo czekać.
- Tradycyjne pisanki
potrzebne będą: jajka, świeca (najlepiej z wosku pszczelego), kredki woskowe, barwniki spożywcze
Bardzo lubię tradycyjne pisanki, bo efekt końcowy zakrawa o magię… Roztopionym woskiem malujemy wzory na jajku (najlepiej igłą lub innym cienkim narzędziem), a następnie takie jajko wybarwiamy. Barwnik nie pokrywa miejsc, w których znajduje się wosk, toteż po wytarciu wosku ściereczką na jajku powstają fantazyjne wzory. Młodszym dzieciom bezpieczniej jest dać zamiast roztopionego wosku, woskowe kredki. Efekt będzie porównywalny.
- Oklejanki
potrzebne będą: jajka styropianowe lub kurze, kolorowe materiały, sznurek, bibuła, klej transparentny
Zdjęcia ze strony: http://pysanky.info http://mamadomowa.pl
Tradycyjne oklejanki tworzone były z sitowia, którym oklejało się jajka. Dziś zamiast sitowiem, jajka okleja się sznurkiem, np. rafią, włóczką, muliną czy małymi kawałkami materiału. Wybór materiału do pracy jest kwestią indywidualną – osobiście dzieciom polecam oklejanie jajek kawałkami materiału, gdyż jest on najmniej wymagający. Piękny przykład pisanek stworzonych tą techniką można obejrzeć na blogu mama domowa. W przypadku oklejania jajka sznurkiem trzeba wykazać się dużą cierpliwością, wciąż klejący się do palców sznurek może wyprowadzić z równowagi. Cierpliwość jednak popłaca – uzyskane efekty są doprawdy powalające!
Ważne, by tworząc oklejanki korzystać z kleju transparentnego, czyli takiego, który po wyschnięciu będzie bezbarwny, np. klej Magic, klej Creativo firmy Astra czy inne.