Jaglana, gryczana, orkiszowa czy jęczmienna. Warto sięgać po znane od lat polskie kasze, jeśli zależy nam na dobrym zdrowiu. Dostarczą one organizmowi całą paletę witamin i składników odżywczych, mają też inne zalety, o których Polacy wiedzieli od dawna.
Produkty zbożowe znajdują się u podstawy piramidy żywieniowej człowieka, co oznacza, że powinniśmy jeść ich od 5 do 11 porcji dziennie. Kasze należą do najmniej przetworzonych produktów zbożowych, dlatego mają dużą wartość odżywczą.
Kasza jaglana
Królową wszystkich kasz jest kasza jaglana, która swój przydomek zawdzięcza wysokiej zawartości składników odżywczych, uniwersalności użycia w kuchni oraz wielowiekowej tradycji – uprawiana była już w neolicie. Jako jedyna wśród kasz jest zasadotwórcza. Jest dobrym źródłem białka, witamin z grupy B oraz substancji mineralnych, jak: żelazo, miedź, krzem, wapń, fosfor, potas. Wzmacnia nerki, harmonizuje śledzionę i żołądek, usuwa z organizmu tzw. wilgoć, która jest przyczyną częstych stanów zapalnych, m.in. górnych dróg oddechowych. To nie wszystkie jej zalety. Kasza jaglana wykazuje właściwości przeciwzapalne, obniża poziom złego cholesterolu, jest łatwostrawna, przyspiesza przemianę materii, nie zawiera glutenu. Dodatkowo poprawia pracę żołądka, działa detoksykacyjnie, rozgrzewa i pomaga zwalczyć infekcje, poprawia pamięć i koncentrację.
W kuchni jest bardzo uniwersalna, gdyż nadaje się zarówno do dań wytrawnych, jak i tych na słodko, świetnie smakuje na ciepło i na zimno, może być używana do każdego posiłku – od śniadania po kolację, możemy z niej przyrządzić popularną śniadaniową jaglankę z owocami, zupę czy pasztet. Szczególne miejsce powinna zajmować w diecie niemowląt i małych dzieci, dla których może być świetną bazą do przygotowania zdrowych słodyczy.
Kasza gryczana
Kasza gryczana pojawia się na naszych talerzach zdecydowanie za rzadko, najczęściej jako dodatek do dań, a to ona właśnie może być głównym dostarczycielem drogocennego krzemu. Dzięki wysokiej zawartości błonnika (2 razy większa ilość w porównaniu do ryżu czy makaronów) polecana jest osobom z zaburzeniami pracy jelit oraz na diecie redukcyjnej. To dobry wybór dla borykających się z wysokim stężeniem cholesterolu, gdyż zawarty w niej błonnik wpływa na obniżanie jego poziomu. Kasza gryczana jest bogata w potas, który obniża ciśnienie krwi. Nasze babki nie miały kłopotów krążeniowych, bo często sięgały po kaszę gryczaną i uzupełniały niedobór krzemu pyszną wodą krzemionkową ze studni. Kasza gryczana jest bogata w prozdrowotne pierwiastki: witaminy – B1, B2, B6, PP, składniki mineralne – żelazo, potas, wapń i cynk. Pomaga w niedokrwistości, dzięki dużej zawartości witaminy E, kwasu foliowego i żelaza. Najzdrowsza to naturalna, niepalona kasza gryczana i kasza krakowska. Lepiej nam znana palona kasza gryczana traci ok. 50 proc. witamin w procesie produkcji.
Kasza orkiszowa
Orkisz to gatunek zbóż znany już w starożytności, uprawiany jako odmiana pszenicy. Ze względu na sposób pozyskiwania, uznawany jest jednak za zdrowszy od pszenicy, ponieważ podczas zbioru nie traci łupiny, co chroni ziarno przed skażeniem pestycydami i środkami ochrony roślin. Jest mało wymagający w uprawie, nie potrzebuje zasilania nawozami sztucznymi, dlatego doceniany jest w produkcji ekologicznej.
Orkisz znany jest przede wszystkim z wysokiej zawartości łatwostrawnego białka, węglowodanów i błonnika, a także witamin z grupy B, A, E i D, żelaza, cynku, fosforu, magnezu, selenu oraz kwasu linolenowego. Orkisz bogaty jest w kwas krzemowy potrzebny dla prawidłowego wzrostu skóry, włosów i paznokci. Chociaż jest to zboże glutenowe, to w porównaniu do pszenicy zwyczajnej jest on łatwiej przyswajalny. Najlepiej sięgać po orkisz leczniczy, czyli taki, który spełnia dwa warunki: jest uprawiamy „bez chemii” i jest jedną z pięciu starych odmian tego zboża. W sprzedaży dostępne są kasze orkiszowe, których przeznaczenie może być bardzo różne. Od całych ziaren orkiszu, które po ugotowaniu świetnie sprawdzają się w zupie, sałatce, przez habermus, polecany przez świętą Hildegardę jako pyszne i pożywne śniadanie, aż po drobno mielony grysik orkiszowy, zwany potocznie kaszą manną, który idealnie nadaje się do zagęszczania zup, kaszek dla dzieci i niemowląt, naleśników, zapiekanek, ciasteczek.
Jak gotować kasze?
Pogląd, że gotowanie kaszy jest trudną sztuką to pożywka dla producentów, którzy pakując ją w woreczki, zapewniają, że przyrządzimy produkt o idealnej konsystencji, bez przypalonych garnków. Prawda jest jednak inna. Wystarczy zapoznać się z podstawowymi zasadami gotowania, by uzyskać idealnie ugotowaną kaszę. Do przygotowania kasz pakowanych luzem używamy znacznie mniej wody, niż do tych z woreczka, a tym samym nie wylewamy wraz z jej nadmiarem cennych minerałów! Kasze kupowane luzem są w przeliczeniu na kilogram najzwyczajniej w świecie tańsze od woreczkowych! Gotując „woreczki”, zapraszamy do naszego organizmu niebezpieczny BPA!
Tak jak babcia!
Możemy skorzystać z metody naszych babć. Potrzebujemy: garnek, kaszę, wodę w odpowiedniej proporcji, łyżeczkę masła lub oleju kokosowego, ręcznik i kołdrę! Kaszę zalewamy wodą, doprowadzamy do wrzenia, nie mieszamy. Gdy woda będzie równo z kaszą zdejmujemy garnek z ognia, zawijamy w ręcznik i wkładamy pod kołdrę. Kasza dochodzi powoli, najlepsza i jeszcze ciepła będzie nawet po kilku godzinach.
Kasza dla dziecka
Wiesz, że kasze są zdrowe, ale na ich widok twoje dziecko zaciska usta. Jak przekonać malucha do jedzenia kaszy? Pamiętaj, że dzieci lubią jeść prosto. Z tego powodu lepiej, aby podawane dzieciom kasze nie były częścią wymyślanego dania, ale dobrze przyprawione, bez dodatków i w nie za wielkiej ilości, były dodatkiem do dania głównego. Dobrym rozwiązaniem na ciepłe i zdrowe śniadanie dla całej rodziny będzie ugotowanie pysznej, aromatycznej kaszy ze zdrowymi, sezonowymi dodatkami. Idealne dla dzieci są kasza jaglana, orkiszowa, tzw. habermus czy owsiana. Do gotującej się kaszy warto dodać sezonowe owoce, takie jak jabłka, gruszki czy suszone owoce (najlepiej niesiarkowane), a zimą rozgrzewające przyprawy, jak cynamon. Po ugotowaniu kaszę można przyozdobić ulubionymi dodatkami dziecka.
Jeśli twoje dziecko lubi zupy, możesz do ich przygotowania wykorzystać różnego rodzaju kasze. Można zrobić prostą, pyszną i pożywną zupę warzywną z niepaloną kaszą gryczaną; czy kalafiorową, do której warto dodać kaszy jaglanej. Jeśli twoje dziecko uwielbia kotlety, to pojawia się kolejna możliwość na włączenie kasz do jego menu. Przygotuj kotlety z kaszy. Możesz zaproponować kotlety z kaszy jaglanej z soczewicą czy gryczanej z brokułem. Obtoczone w bułce tartej i usmażone na złoto smakują wyśmienicie.
Kasze na polskich stołach pojawiają się zdecydowanie za rzadko i wciąż przegrywają z ryżem, makaronem i ziemniakami. Warto uczynić z kasz królowe rodzinnego stołu, gdyż są zdrowe, tanie i łatwe w przygotowaniu.
