Coraz więcej osób w Polsce ma problemy z tolerancją glutenu. Wycofanie glutenu z diety konieczne jest nie tylko u chorych na celiakię czy nietolerancję glutenu, ale jest też wskazaniem dietetycznym w wielu chorobach autoimmunologicznych. Rozpoczęcie przygody z bezglutenową żywnością może być niezdrowe i bardzo kosztowne, ale wszystko zależy od świadomości osób decydujących się na taki krok.
Gluten to białko roślinne, obecne między innymi w pszenicy, życie, jęczmieniu, a także owsie (wyjątek stanowi certyfikowany owies oznaczony jako glutenfree). Gluten nie szkodzi każdemu, ale wiele osób czuje zdecydowaną poprawę swojego zdrowia po przejściu na dietę bezglutenową. Tylko odstawienie glutenu umożliwia zweryfikowanie na własnym zdrowiu wszystkiego, co o jedzeniu produktów glutenowych mówi się w mediach i o czym wypowiadają się coraz chętniej eksperci z dziedziny dietetyki i medycyny. Bezglutenowa kuchnia nie należy do najłatwiejszych i z pewnością wymaga czasu, gdyż kupowanie gotowych mieszanek bezglutenowych to wpadnięcie w pułapkę niezdrowej, wysoko przetworzonej żywności.
Żywność bezglutenowa
Najpopularniejsze bezglutenowe zamienniki to gryka, ryż, proso (kasza jaglana), quinoa, amarantus czy bezglutenowy owies. Niestety zboża bezglutenowe charakteryzują się mniejszą kleistością i sprężystością, co jest szczególnie ważne w przypadku wypieków. Brak glutenu wpływa też na okres świeżości wypieków i potraw. Im dłużej przechowywane, tym mniej smaczne. Aby ułatwić sobie bezglutenową przygodę, wiele osób sięga więc po gotowe produkty, coraz częściej dostępne w sklepach. Ich wybór, szczególnie w dużych marketach, jest naprawdę spory. Niestety produkty te nie należą do zdrowych, gdyż aby spełniać funkcje smakowe i użytkowe, są przepełnione chemicznymi dodatkami. Znajdziemy w nich całą gamę polepszaczy, jak guma guar, guma ksantanowa, hydroksypropylometyloceluloza, syrop glukozowy i wiele innych. Wszystkie one są dodawane do żywności, aby konsument nie czuł dyskomfortu, spożywając bezglutenową żywność. Decydując się na taki rodzaj bezglutenowego życia, ryzykujemy nie tylko zdrowiem, ale też wydaniem fortuny. Ceny gotowych produktów np. miksów do wypieku chleba są najczęściej sporo wyższe niż mąk, które zastosowano do ich przygotowania. Entuzjazm, z jakim konsumenci przyjmują rosnącą ofertę wysoko przetworzonej żywności bezglutenowej, która ma im osłodzić niemożność sięgania po „zwykłe” ciasta, ciastka, przekąski, pizze, batony, chleby budzi obawy i jest pożywką dla przeciwników bezglutenowego odżywiania.
Jak sobie radzić
Stosowanie zdrowej diety bezglutenowej wymaga czasu poświęconego na przygotowanie potraw. Najlepiej i najzdrowiej jest kupować duże opakowania różnych mąk i samodzielnie przygotowywać wypieki. Koszt takich działań okazuje się wtedy całkiem przystępny. Innym sposobem na zdrowe i tanie bezglutenowe dania jest kupowanie ziaren w dużych opakowaniach i samodzielne ich mielenie. Przy zakupach produktów bezglutenowych konieczna jest czujność, znajomość rynku i racjonalna kalkulacja opłacalności zakupu gotowego produktu.
Przejście na dietę bezglutenową może być przecież świetną okazją do zmiany nawyków żywieniowych. Dzięki niej można bardziej kreatywnie spojrzeć na gotowanie oraz wykorzystywane w kuchni produkty, włączyć do menu nowe, zdrowe produkty bezglutenowe, a produkty wymagające bezglutenowej mąki stosować sporadycznie. Takie menu będzie nie tylko bezglutenowe, ale na pewno zdrowe.
Przechodząc na dietę bezglutenową, warto nauczyć się, jak robić to zdrowo, czytać etykiety i wybierać wartościowe produkty. Dobrą strategią jest nie tylko zamiana mąki glutenowej na bezglutenowy miks, ale nauka nowego podejścia do gotowania.
*** *** ***
Ciekawa książka:
Zielenina bez glutenu. Wegetariańsko, sezonowo, lokalnie
Magdalena Cielenga-Wiaterek
wyd. Druga Strona, 2016
Zielenina bez glutenu to druga po „Zieleninie na talerzu” książka Magdaleny Cielengi-Wiaterek. I tym razem autorka gotuje zgodnie z zasadami: wegetariańsko, sezonowo, lokalnie dodatkowo proponuje nam kuchnię bez glutenu. Coraz więcej osób jest zmuszonych, czy też wybiera dietę bez glutenu z powodów zdrowotnych poszukując przepisów, które będą proste, nie oparte na gotowych produktach i zdrowe. Stąd pomysł na to, aby pokazać, że wegetariańskie gotowanie bez glutenu może być proste i przyjemne, a przy tym nie rujnujące domowego budżetu. Książka podzielona zgodnie z porami roku, w przystępny sposób pokazuje, jak korzystać z lokalnych produktów przygotowując kolorowe i pyszne dania oparte na polskich kaszach, bogactwie warzyw i owoców. Wszystko okraszone sporą szczyptą ziół i aromatycznych przypraw tworzy zgraną całość.
Magdalena Cielenga-Wiaterek prawniczka, która pasję do paragrafów zamieniła na miłość do gotowania, propagowania zdrowej kuchni i ekologicznego stylu życia. Wegetarianka od wielu lat. Zaangażowana w obronę praw zwierząt i ochronę środowiska naturalnego. Prowadzi popularny blog kulinarny Zielenina. Współpracuje z fundacjami Wiemy, co jemy oraz Zdrowy Przedszkolak. Ma stałą rubrykę w magazynie Vege. Prowadzi warsztaty kulinarne dla dzieci i dorosłych. Autorka książki Zielenina na talerzu. Wegetariańsko, sezonowo, lokalnie i redaktor naczelna magazynu Maszkety.
