Mniszek lekarski (znany jako mlecz) i pokrzywa to pierwsze rośliny, które już teraz mogą zagościć na naszych stołach. To bardzo pożądane chwasty, zwłaszcza gdy po wyczerpującej zimie potrzebujemy wzmocnienia. Z pierwszych wiosennych darów natury można zrobić pyszne sałatki, wycisnąć odżywcze soki, zrobić sorbet, koktajl, a nawet lody. Zobacz, jak wykorzystać te niebanalne rośliny.
Chwasty w kuchni to doskonały sposób na urozmaicenie diety, a większość z tych pogardzanych przez ogrodników roślin to zioła lecznicze. Wszyscy, którzy mają dostęp do łąki czy trawnika oddalonego od szosy co najmniej 50 m, powinni dokładnie rozejrzeć się, czy przypadkiem w pobliżu nie rosną prawdziwe skarby natury. W pierwszej połowie kwietnia zaczyna pojawiać się mniszek lekarski, a zaraz po nim pokrzywa. Szukając tych roślin, trzeba pamiętać, że w odległości mniejszej niż 50 od drogi metrów liście magazynują metale ciężkie ze spalin. Nie należy też zbierać liści mlecza w miejscach, w których bywają psy. Najbardziej cenione ze względu na smak i wartości odżywcze są najmłodsze liście, z roślinek, które nie mają jeszcze kwiatów. Najlepsza pora zbiorów zależy od pogody. Tegoroczna wiosna przyszła wcześnie, dlatego już niebawem będzie problem ze znalezieniem mleczy bez kwiatów. Wydzielane przez nie białe mleczko oznacza, że liście będą gorzkie. Rośliny należy umyć bezpośrednio przed zastosowaniem, gdyż z warstwą ziemi będą lepiej się przechowywać. Owinięte w gazetę, bez problemu poczekają w lodówce. Mniszek lekarski to roślina ceniona w krajach śródziemnomorskich. Jada się go w Grecji, Włoszech i Francji. Chętnie uprawiany jest w przydomowych ogródkach i wykorzystywany w sałatkach. Młode liście mlecza mają pikantny smak, przypominają rukolę.
W liściach można zaleźć sporo dobroczynnych substancji. Obfitują one w witaminy A, B oraz C, a także składniki mineralne – potas, magnez i krzem. Mlecz ma działanie oczyszczające. Właściwości oczyszczające połączone są z działaniem moczopędnym.
Drugim chwastem, obok którego nie można przejść obojętnie wiosną, jest pokrzywa, która od setek lat znana jest ze zdrowotnych właściwości. Jej liście i korzeń zawierają: żelazo, krzem, wapń, mangan, potas, miedź, witaminy: C, B i K oraz prowitaminę A (karoten), a także garbniki, chlorofil, fitosterole i flawonoidy.
Medycyna ludowa zaleca, żeby przy wiosennym zmęczeniu pić każdego dnia sok ze świeżo zerwanych pokrzyw. Dzisiaj wiadomo, dlaczego. Sok z pokrzywy to prawdziwa skarbnica aktywnych związków wzmacniających organizm. Pokrzywa jest szczególnie ceniona za zawartość żelaza, które nie ustępuje dostępnym w aptekach preparatom wykorzystywanym w leczeniu anemii, przy krwawieniach, w stanach osłabienia, zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Pokrzywa skutecznie wypłukuje toksyny z organizmu i od dawna uważana jest za roślinę ,,czyszczącą krew”. Częściowo jest to zasługą obecnego w jej liściach chlorofilu – uznawanego za substancję wspierającą walkę z wolnymi rodnikami. Związki zawarte w pokrzywie oczyszczają układ trawienny, odprowadzają złogi żółciowe, a także korzystnie wpływają na pracę trzustki, wątroby i żołądka.
Jednym z niedocenionych źródeł składników odżywczych jest robiony z pokrzywy sok. Jego skład jest wyjątkowy, ponieważ zawiera żelazo, kwas foliowy i witaminę C. Warto go wprowadzić do diety, nie tylko wtedy, gdy morfologia pokazuje niski poziom żelaza. Znajdziemy w nim także wapń, fosfor, siarkę, potas, potas, jod, sód oraz witaminy: A, K, B2, C.
Na wzmocnienie zaleca się (szczególnie teraz, w okresie zmęczenia wiosennego) picie co dzień soku ze świeżych liści pokrzywy. Aby wzmocnić organizm, wystarczy picie przed śniadaniem dwóch łyżek soku przez okres dwóch tygodni. Przy niedoborze żelaza zaleca się 3 łyżki dziennie. Dla poprawienia smaku i przyjemności picia można rozcieńczyć sok – 1 łyżka na pół szklanki ciepłej wody i dodać łyżkę miodu i cytrynę. Po kuracji należy zrobić przerwę w przyjmowaniu soku około 1-3 tygodni.
Jak jeszcze wykorzystać pokrzywę? Można z niej zrobić herbatę z cytryną i miodem, odżywczy napój, zupę pokrzywową, dodatek do jajecznicy czy placków ziemniaczanych, a hitem lata mogą być lody pokrzywowe. W swoich restauracjach serwuje je, m.in. Wojciech Modest Amaro!
Sałatka z mniszka lekarskiego
Składniki:
• Dwie garście liści mniszka lekarskiego
• 4 rzodkiewki
• ok. 20 g parmezanu w kawałku
sos:
• 1 łyżeczka francuskiej musztardy,
• 1 łyżka soku z cytryny
• 3 łyżki oliwy,
• sól i pieprz
Przygotowanie:
Dobrze umyte liście mniszka wysuszyć. Składniki sosu dokładnie wymieszać. Wrzucić liście do miski, dodać pokrojoną na ćwiartki rzodkiewkę i wlać sos. Całość dobrze wymieszać i udekorować sałatkę wiórkami parmezanu.
Wzmacniający koktajl z pokrzywy i szpinaku
• duża garść świeżo zebranych liści młodych pokrzyw
• garść liści szpinaku lub jarmużu
• kilka listków mięty
• 1 szklanka soku jabłkowego
• 1 dojrzały banan
• sok z połowy cytryny
• 2 łyżki ksylitolu
Liście pokrzyw umyć i zalać wrzątkiem, przestudzone zmiksować w blenderze razem z liśćmi szpinaku lub jarmużu, bananem, sokiem jabłkowym i resztą składników.
