Choćbyśmy mieli oczy wokół głowy i dom zabezpieczony jak twierdzę zdarza się, że dziecko znajdzie sobie coś małego i ze znanych tylko sobie powodów to połknie. Niestety połknięcia ciał obcych przez dzieci zdarzają się dość często.
Większość z połykanych elementów ulega naturalnemu wydaleniu w ciągu 4-6 dni. W Klinice Gastroenterologii Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi przeanalizowano 52 przypadki dzieciaków, które połknęły różnego rodzaju przedmioty. 48 z nich dotyczyło połknięcia przez dzieci stałego ciała, a 4 granulek związków żrących („Kret”). Większość dzieci hospitalizowanych z powodu połknięcia ciała obcego nie ukończyło 4 lat. 46 dzieci przypadkowo połknęło różne drobne przedmioty. Celowe połknięcie dotyczyło 5 dzieci, w tym 3 w wieku 5-10 lat połknęło pieniądze, aby schować je przed rodzicami, 17-letnia dziewczyna połknęła szczoteczkę do zębów w celach samobójczych.
Wyciągnięte przedmioty to monety, drobne zabawki lub ich części, szpilki, agrafki, igły, baterie elektroniczne, biżuteria, szczoteczka do zębów, antena telefoniczna, gwizdek, kluczyki i fragmenty różnych przedmiotów. Zdarzały się również połknięcia mnogie: 2-letni chłopiec połknął 5 monet 20 groszowych, 6-letnia dziewczynka – 3 igły krawieckie, 6-letnia dziewczynka – 5 agrafek, 8-letnia dziewczynka – 2 monety, 9-letni chłopiec – 2 magnesy.
Do przedmiotów szczególnie niebezpiecznych, połykanych przez dzieci należą elementy ostro zakończone oraz magnesy i baterie. Ciała obce o ostrych krawędziach mogą powodować różnego rodzaju urazy i przedziurawienie przewodu pokarmowego. Małe okrągłe baterie, które znajdują się zarówno w zegarkach, jak i w wielu dziecięcych zabawkach, mimo małych rozmiarów mogą powodować ciężkie urazy przewodu pokarmowego – gdy dojdzie do ich rozszczelnienia i wycieku elektrolitu czy też w wyniku przepływu prądu niskonapięciowego. Ciała obce, które utkwią w przełyku w krótkim czasie mogą doprowadzić do martwicy i przedziurawienia przełyku.
Jakie są objawy spożycia ciała obcego przez dziecko?
Najczęściej nie ma żadnych objawów. Dziecko może być zestresowane, może wystąpić ból za mostkiem lub ból brzucha, ślinienie, wymioty, krwawienie z przewodu pokarmowego, krztuszenie się.
Jak zachować się w sytuacji gdy podejrzewamy, że nasze dziecko mogło połknąć jakiś przedmiot?
Jeżeli ciało obce utknęło w drogach oddechowych i dziecko się krztusi:
- Zachęcaj je do kaszlu.
- Jeżeli kaszel jest nieefektywny wykonaj pięć uderzeń między łopatki.
- Jeżeli uderzenia nie poskutkują, u dzieci powyżej pierwszego roku życia uciskaj pięć razy nadbrzusze, a u niemowląt klatkę piersiową.
- Uderzenia między łopatki i uciśnięcia nadbrzusza lub klatki piersiowej stosuj naprzemiennie.
- Czynności te wykonuj aż do skutku.
Co w sytuacji kiedy dziecko normalnie oddycha i nie sinieje?
Zawsze przy podejrzeniu połknięcia ciała obcego przez dziecko należy skontaktować się z lekarzem, nawet jeżeli nie zgłasza ono żadnych dolegliwości bólowych, a przedmiot który połknęło jest bardzo mały. Szybkie rozpoznanie i podjęcie decyzji dotyczącej dalszego postępowania pozwala uniknąć niebezpiecznych dla zdrowia dziecka powikłań. W szpitalu zostanie wykonane RTG w celu określenia miejsca, w którym znajduje się ciało obce oraz w celu sprawdzenia ilości połkniętych przedmiotów. Lekarz oceni możliwości swobodnego przejścia przedmiotu przez układ pokarmowy oraz czy jego wielkość czy kształt nie stanowi wskazania do pilnej gastroskopii.
Nie lecz, a zapobiegaj.
Jak już wcześniej wspomniałam dziecko może połknąć wszystko, co tylko zmieści mu się do ust. Wielu takich zdarzeń możemy uniknąć, odpowiednio zabezpieczając nasze mieszkanie. Sprawdź czy zabawki, które posiadają baterie, są odpowiednio zabezpieczone i czy ciekawski majsterkowicz sam tej baterii nie wyjmie. Środki czystości przechowuj w oryginalnych, zabezpieczonych pojemnikach, w miejscu do którego dziecko nie ma dostępu. Tak samo postępuj z lekami.
ZAPAMIĘTAJ!
Jeżeli dziecko połknęło jakiś przedmiot nie prowokuj wymiotów!
W sytuacji gdy dziecko wypiło lub połknęło środek chemiczny lub leki wezwij natychmiast pogotowie ratunkowe. Nie podawaj dziecku żadnych płynów do picia (wody, mleka). Substancji chemicznej nie rozcieńczysz jedną lub dwiema szklankami wody. Możesz za to powiększyć jej objętość w żołądku, a co za tym idzie doprowadzić do wymiotów, które w takiej sytuacji są niebezpieczne! Nie neutralizujemy płynem o przeciwnym pH – połączenie zasady i kwasu powoduje reakcję chemiczną z wydzieleniem dużej ilości ciepła. Tym samym do oparzenia chemicznego dojdzie jeszcze oparzenie termiczne.