Każde dziecko jest inne i ma swoje indywidualne odczucia, jednak – jak pokazują badania – można wyszczególnić charakterystyczne dla wieku przedszkolnego lęki niezależne od płci. Oto kilka z nich.
Lęk przed nieszczęśliwym zdarzeniem
Wyobraźnia małego dziecka potrafi już pracować na wysokich obrotach i towarzyszy niemal każdej aktywności parolatka. Przedszkolak miewa skłonność do wymyślania sytuacji, w której mógłby uczestniczyć on lub jego bliscy. Może np. przeżywać lęk z powodu wizualizacji pożaru domu lub nagłej śmierci rodziców w wypadku samochodowym. Nasiąknięty np. obrazami przemocy w telewizji może przenosić je na grunt rzeczywistości, w której sam żyje, i przeżywać ogromny strach przed nieszczęśliwym wydarzeniem.
Lęk przed uszkodzeniem ciała
Dziecko odczuwa siebie jako odrębną osobę zamieszkującą wewnątrz ciała, dlatego boi sięjego wszelkich uszkodzeń. Najmniejsze skaleczenie urasta do rangi dramatu, a widok krwi jest przerażający. Parolatki bardzo emocjonalnie reagują na wszelkie czynności około- medyczne. Zrobienie zastrzyku czy opatrunku może wywołać spazmatyczny płacz.
Lęk na widok uszkodzonego przedmiotu
Pojawia się on najczęściej w zastępstwie lęku o uszkodzenie ciała. Dziecko reaguje wówczas przesadnie na widok np. stłuczonego talerza czy uszkodzonej zabawki. Widok zniszczeń fizycznych lub materialnych może odcisnąć się piętnem i być powodem np. koszmarów nocnych.
Reagowanie lękiem na niezrozumiałe słowa i sytuacje
Dziecko rozumiejące już mowę nie jest wciąż wystarczająco wyczulone na jej niuanse. Kiedy słyszy słowa matki „ledwo żyję”, może odebrać je dosłownie i zareagować lękiem. Podobnie odbiera przypadkowe fragmenty rozmów dorosłych, audycji w radiu czy w telewizji. Informacja, że w pożarze spłonęło kilkanaście osób, może wywołać bardzo silny strach u dziecka i spowodować, że uzna, iż cały świat jest niebezpiecznym miejscem.
Reagowanie lękiem na obce miejsca i sytuacje
Dziecko ma potrzebę, by wzrastać w oswojonej, bezpiecznej przestrzeni, którą poznaje we własnym tempie i która jest dla niego przewidywalna. Zmiana miejsca pobytu czy nowa sytuacja, np. pobyt w szpitalu, mogą wywołać silny lęk i stres. Dziecko może buntować się przed wejściem w nieznaną sytuację i manifestować swój strach uporczywym płaczem, wybuchem agresji, a nawet objawami somatycznymi.
Typowe lęki u dzieci w wieku przedszkolnym, miną samoistnie wraz z wejściem w kolejny etapy rozwoju i poszerzania się samoświadomości oraz wiedzy o otaczającym świecie. Dlatego wykazujcie dużą uważność i empatię w okresie ich rozkwitu. Pomożecie przezwyciężyć dzieciom lęki, stwarzając sytuacje, w których będą miały okazję nabrać pewności siebie i przekonać się, że potrafią być samodzielne. Jednocześnie muszą mieć przeświadczenie, że czuwacie nad nimi i jesteście wsparciem. To rodzice ponoszą odpowiedzialność za poczucie bezpieczeństwa u dzieckai jego harmonijny, prawidłowy rozwój.