Często rodzice pytają się czy istnieje dolna granica wieku, kiedy można udać się z dzieckiem do logopedy. Oczywiście granicy takiej nie ma. Logopeda może pomóc już u noworodka, który ma zaburzony odruch ssania lub wzmożony odruch wymiotny, które uniemożliwiają prawidłowe jedzenie.
Momentem alarmowym dla rodziców są drugie urodziny pociechy. Jeśli dwulatek nie wykazuje zainteresowania mową, woli komunikować się w sposób niewerbalny (czyli przez pokazywanie), jest to sygnał, że rozwój mowy dziecka nie przebiega prawidłowo. Wielu rodziców powie, że 300 słów, które dwulatek powinien wymawiać to abstrakcyjna, książkowa cyfra. Jednak jest normą, którą dziecko powinno w tym wieku osiągnąć. Dwulatek kończy etap wyrazu, jego mowa staje się coraz bardziej złożona. Dziecko próbuje budować dłuższe wypowiedzi. Nie będzie jeszcze w tych zdaniach zaimków, spójników, przyimków, formy wyrazów będą błędnie odmieniane. Jednak zainteresowane światem, swoimi nowymi możliwościami dziecko próbuje wszystko nazywać słowami, chce się komunikować z otoczeniem. Tak więc rodzice, których dwuletnie dziecko mówi zaledwie „mama”, „tata”, „nie”, powinni udać się do specjalisty, by określić przyczynę opóźnienia w rozwoju mowy i skonsultować czy to opóźnienie dotyczy tylko nadawania mowy, czy nie jest związane np. z zaburzeniem rozwoju funkcji poznawczych lub problemami neurologicznymi.
Logopeda, by określić przyczyny nieprawidłowego rozwoju mowy i dobrze zaplanować terapię, wypyta rodziców nie tylko o dotychczasowy rozwój mowy (czy dziecko gaworzyło, kiedy pojawiło się pierwsze słowo), ale także zwróci uwagę na rozwój motoryki dużej – istotną rolę ogrywa tu raczkowanie, moment rozpoczęcia chodzenia, ogólna sprawność fizyczna dziecka.
W diagnozie i terapii opóźnionego rozwoju mowy nie można pominąć kwestii jedzenia. Dwulatek nie powinien już być karmiony butelką ze smoczkiem
, która uniemożliwia proces pionizacji języka. Smoczek jest szkodnikiem, który w tym wieku wpływa na oddychanie, pozycję spoczynkową języka oraz rozwój mowy. Tak samo na pracę aparatu artykulacyjnego działają niekapki, które również powinny jak najszybciej wyeliminowane. Jeśli rodzice stwierdzą, że ich pociecha jest niejadkiem, jest to kolejny sygnał, że aparat artykulacyjny nie pracuje prawidłowo. Dwulatek nie powinie jeść papek. Chleb ze skórką, kawałki mięsa, warzywa i owoce do rączki to sprzymierzeńcy zdrowych zębów i poprawnej mowy.
Poza dokładnym przyjrzeniem się mowie, w diagnozie Opóźnionego Rozwoju Mowy należy zbadać rozwój funkcji poznawczych, czyli umiejętność dokonywania analizy i syntezy, kategoryzacji, sekwencji, relacji przestrzennych. Są to czynniki, których prawidłowe rozwijanie się warunkuje prawidłowy rozwój komunikowania się. Często dzieje się tak, że jeśli rozwój funkcji poznawczych jest zaburzony, odbija się to na funkcjonowaniu mowy.
Rodzice muszą pamiętać, że wszystko w nadmiarze szkodzie. Tak samo jest w tym przypadku z zabawkami, którymi dzieci są często zasypywane. Zabawki dla maluchów są atrakcyjne dzięki wykorzystywaniu światła, dźwięku i ruchu. Wpływają więc na stymulację prawej półkuli mózgowej. Do prawidłowego rozwoju mowy jest nam też potrzebna lewa półkula mózgowa, odpowiedzialna za linearne porządkowanie świata, tu znajdują się główne ośrodki mowy. Tak więc otaczanie dwulatka zbyt dużą ilością głośnych ruchomych zabawek może hamować prawidłowy rozwój mowy.
I jeszcze jedna kwestia – dziecko, by chciało mówić, musi mieć potrzebę mówienia. Troskliwi, ale nieświadomi rodzice, jako dowód rodzicielskiej miłości uważają wyręczanie dziecka. Ledwie dziecko pomyśli, że chce pić, a już mama biegnie z kubeczkiem. Ledwie spojrzy na zabawkę, a już tata ją podaje. Po co więc mówić? Należy więc przyjrzeć się wzajemnej komunikacji w codziennych sytuacjach i zastanowić się, czy dajemy dziecku szansę i okazje do mówienia, wyrażania swoich potrzeb i emocji.
Pamiętajmy, że każda niepokojąca sytuacja wymaga konsultacji ze specjalistą, który pokaże, jak w zabawie, codziennych sytuacjach stymulować rozwój mowy. I o tym właśnie będzie cz. 2.
———————
Więcej – http://mowolandia.pl/
