Przyjaźń jest niezwykle ważna w życiu każdego człowieka. To głęboka relacja, która może nas uskrzydlić, sprawić, że będziemy bardziej pewni siebie i zyskamy więcej energii do działania.
Przyjaźń łączy najczęściej osoby o podobnej wrażliwości, zainteresowaniach, potrzebach i wiąże się z akceptacją wszystkich wad i zalet drugiej osoby. Niezwykle ważny jest tutaj również wspólnie spędzany czas, przeżycia i doświadczenia, wzajemne odpowiadanie na swoje potrzeby.
W czasach Facebooka i innych mediów społecznościowych, ludzie zawierają coraz bardziej powierzchowne znajomości. Nie mają czasu na spotkania i rozmowy, choćby te telefoniczne. Boimy się zaufać drugiej osobie, opowiedzieć jej o swoich uczuciach. Taki brak umiejętności wejścia w głębszą relację i jedynie kreowanie obrazu własnej osoby, skutkuje często osamotnieniem i trudnościami w nawiązywaniu przyjaźni.
Każdy z nas pragnie, aby nasza pociecha znalazła prawdziwego przyjaciela, na którego będzie mogła zawsze liczyć. Niestety, w dzisiejszym świecie o prawdziwą głęboką relację bardzo trudno. Również i nasze dziecko może trafić na osobę, która jedynie udaje przyjaciela i wykorzystuje je do własnych celów, traktuje w sposób instrumentalny. W tym przypadku możemy mówić o tzw. toksycznej przyjaźni.
Czym jest toksyczna przyjaźń?
Wiele osób otacza się ludźmi, którzy stanowią odpowiedź na ich problemy. Dobierając kolegów, znajomych, a nawet przyjaciół, starają się rekompensować swoje deficyty. To tylko jeden z przykładów niezdrowych relacji, polegający na dobieraniu sobie przyjaciół, przy których czujemy się lepsi, atrakcyjniejsi i mamy wyższą samoocenę.
Przykładem takiego toksycznego związku mogą być również tzw. „emocjonalne wampiry” – odbierające chęć do działania, energię, ciągle skarżące się na swój los i nieprzejmujące się naszymi uczuciami. Na taką osobę bardzo trudno jest liczyć i kiedy pojawiają się problemy, najczęściej wycofuje się ona ze znajomości.
Niepokojącym dla nas sygnałem może być też „przyjaciel”, który izoluje nasze dziecko od innych, żądający wyłączności. Zwróćmy uwagę na to, czy przyjaciel naszej pociechy nie kontroluje nadmiernie jej życia oraz czy nie jest zazdrosny o kontakty z innymi znajomymi.
Cechą prawdziwej przyjaźni jest konstruktywna krytyka, kiedy jednak ktoś krytykuje nas na każdym kroku, wytyka wszelkie wady i błędy nie ma tutaj mowy o głębokiej relacji.
Niemal wszystkie dzieci sprawdzają, na ile mogą sobie pozwolić i co mogą osiągnąć przy pomocy kłamstwa i manipulowania innymi. Jeśli jednak kolega czy koleżanka wymyśla coraz to nowe historie i stara się osiągnąć przy tym maksymalne korzyści, nie oglądając się na innych, wykorzystując przy tym nasze dziecko, z pewnością nie jest to osoba stanowiąca właściwy przykład dla naszej pociechy.
Niepokojącym sygnałem, mówiącym nam o tym, ze nasze dziecko ma nieodpowiedniego przyjaciela, mogą być także objawy psychosomatyczne, występujące po spotkaniu z tą osobą. Dziecko może być zmęczone i poddenerwowane, boli je głowa, brzuch i czuje się zdecydowanie gorzej, niż przed spotkaniem.
Jak możemy pomóc?
Pierwszą rzeczą, jaką musimy sobie uświadomić jest fakt, że to nie my wybieramy przyjaciół dla naszego dziecka. Nie możemy po prostu zabronić spotykania się córce lub synowi z daną osobą, bo nie przypadła nam do gustu. Nawet jeśli tak zrobimy, skutek będzie najczęściej odwrotny od zamierzonego. Nie krytykujmy znajomych dziecka. Nastolatek będzie bronił przyjaciela, nawet jeśli wie, że mamy rację. Opór i wrogość z jego strony doprowadzić mogą do zbudowania pomiędzy wami trudnego do zburzenia muru.
Dziecko borykające się z trudnymi emocjami potrzebuje kogoś, z kim mogłoby porozmawiać. Nie łudźmy się jednak, że przyjdzie i wyjawi nam wszystkie swoje sekrety. Postarajmy się ułatwić mu zadanie, aranżując ku temu stosowne okazje. Wspólnie spędzony czas tylko we dwoje, długie spacery, a nawet wymiana sms-ów czy maili może tutaj znacząco pomóc. Być może pociecha otworzy się i zwierzy ze swoich problemów.
Warto zadawać dziecku pytania dotyczące istoty i natury przyjaźni. Rozmawiać o tym, czym jest prawdziwa przyjaźń i w jaki sposób można rozpoznać niezdrową, nieprzynoszącą korzyści relację.
Bądźcie przykładem i otaczajcie się ludźmi, którym możecie zaufać. Godni zaufania, lojalni, zabawni, posiadający podobne wartości – to ludzie, z którymi warto spędzać czas.
Zaproście znajomych pociechy do waszego domu i dyskretnie obserwujcie relacje, jakie panują w grupie. Będziecie mieli okazję na sprawdzenie tego, jak zachowują się konkretne osoby z otoczenia waszego dziecka.
Dzieci do prawidłowego rozwoju potrzebują prawdziwych przyjaciół. Jako rodzice możemy jedynie je wspierać i wskazywać właściwy kierunek przy wyborze. Nigdy jednak nie starajmy się na siłę dopierać dziecku znajomych, a co gorsza zabraniać im kontaktu z tymi, których uważają za swoich przyjaciół.
