Krystalizacja, chromatografia, właściwości cieczy… jak wytłumaczyć dzieciom czym są te trudne dla nich pojęcia, ale też zjawiska, z którymi stykają się na co dzień? Z pomocą przychodzą łatwe do wykonania eksperymenty domowe, dzięki którym nawet maluchy będziecie mogli wprowadzić w fascynujący świat nauki – kto wie, może macie w domu przyszłego naukowca?
Zebraliśmy jedne z najciekawszych doświadczeń naukowych dla małych dzieci (5-8 l), być może też przydadzą się wam w domowym nauczaniu, podczas kwarantanny. Stworzycie, między innymi, własną plantację kryształów soli, tęczową wodę z popularnych cukierków, a nawet gumowe jajko!
Barwne kwiaty (chromatografia)
Mamy już wiosnę, ale w tym roku musimy spędzić ją w domu. Jeśli brakuje wam wiosennych barwnych kwiatów, możecie je stworzyć przy użyciu techniki zwanej chromatografią, dzięki której dzieci poznają proces rozdzielenia mieszaniny. Najpiękniejszy efekt osiągniecie, jeśli do eksperymentu użyjecie barw podstawowych.
Do wykonania doświadczenia potrzebny będzie filtr do kawy lub bibuła, ocet ewentualnie woda i kolorowe markery. Papier obrysujcie markerem, tworząc gruby okrąg (jak w poniższym filmie). Możecie użyć jednego koloru lub narysować kilka okręgów, pamiętając o tym, aby zostawić między nimi szeroką przestrzeń, aby umożliwić rozłożenie barw. Tak przygotowany papier zanurzcie w wodzie lub occie i czekajcie na piękny efekt!
Domowa hodowla kryształów soli (krystalizacja)
Dzieci uwielbiają wykonywać to proste doświadczenie, podczas którego możecie wyhodować całą plantację słonych kryształów! Przy okazji mali naukowcy poznają zjawisko krystalizacji oraz właściwości soli. Podpowiadamy, że im dłużej będzie przebiegał proces parowania i krystalizacji, tym bardziej imponujące będą kryształy, podobnie, jeśli do hodowli zamiast zwykłej nitki wykorzystacie te bardziej „włochate”, na przykład ze starego swetra.
Eksperymenty z pleśnią
Dzięki eksperymentom z pleśnią możecie zobaczyć, jak różne składniki (sól, ocet, cukier, itp.) wpływają na wzrost pleśni na chlebie. Ale to nie wszystko. Dzięki temu doświadczeniu można również pokazać dziecku, jak rozwijają się bakterie. Aby to zrobić, pozwólcie dotknąć kromki chleba przez ręce umyte mydłem i wodą, płynem antybakteryjnym i w ogóle nieumyte. Kromki zapakujcie do szczelnych worków i czekajcie na efekty – na której kromce chleba najszybciej pojawi się pleśń i jak będzie ona wyglądać? Wynik doświadczenia może was zaskoczyć!
Gumowe jajko
Ten eksperyment to doskonały wstęp dla małych dzieci, aby im pokazać, jaka nauka potrafi być fascynująca. Wasze dzieci będą zachwycone tym, co stanie się z jajkiem i przygotujcie się na grad pytań: co się stanie ze skorupką jajka po moczeniu go w occie i z samym jajkiem, kiedy wchłonie ocet? A jak to się stało, że jest gumowe i przezroczyste? Tyle pytań, jeden prosty eksperyment!
Do jego wykonania potrzebujecie jajko (surowe), ocet i uwaga! najtrudniejsza czynność: czekanie na efekty, które na szczęście pojawią się już po 48 godzinach, a jeśli poczekacie 5 dni więcej, jajko będzie jeszcze bardziej wytrzymałe. Podpowiadamy, że możecie „uatrakcyjnić efekt”, dodając do wody barwnik spożywczy. Po wykonanym doświadczeniu, kiedy spojrzycie na jajko pod słońce lub podświetlicie je latarką, zobaczycie dokładnie, co jest w środku!
Podczas eksperymentu zwróćcie uwagę na bąbelki. Kwas reaguje z węglanem wapnia w skorupce jajka. W wyniku tej reakcji powstaje dwutlenek węgla. Uwaga! Nie rzucajcie jajkiem z dużej wysokości (grozi pęknięciem i brzydkim zapachem).
Tęczowa woda ze Skittlesów
Nie zachęcamy do jedzenia sztucznych słodyczy, ale do robienia z nich eksperymentów – tak! Ułóżcie Skittlesy w płaskiej misce z wodą i zobaczcie, jak woda zamienia się w bajeczną tęczę. Te popularne cukierki są w zasadzie czystym cukrem i rozpuszczają się w wodzie, doświadczenie możecie więc potraktować jako wstęp do substancji rozpuszczalnych i roztworów. Cukierki możecie układać w dowolne wzory.
Lawa w szklance
Dzieci uwielbiają to doświadczenie, które jest wstępem do nauki o gęstościach niektórych substancji, no i własna lawa w szklance potrafi zająć najmłodszych na długie godziny. Trudno oderwać wzrok od powoli unoszących się kolorowych bąbelków – wieczorem możecie podświetlić je latarką i substancje zamienią się w lawową lampę! Do wykonania lawy potrzebujecie wysoką szklankę lub butelkę, olej lub oliwę, może być również kosmetyczna, wodę, barwnik spożywczy oraz jakakolwiek tabletka musująca (na przykład witaminowa).
Zegar słoneczny
Lato to idealny czas na wykonanie domowego zegara słonecznego. Choć jego stworzenie wydaje się jednym z najprostszych eksperymentów naukowych, warto to zrobić, aby pokazać dzieciom, czym jest ruch obrotowy Ziemi, czas i metoda jego pomiaru. Zegar słoneczny możecie zrobić na balkonie, tarasie, w ogrodzie. Poniżej instrukcja, jak go wykonać:
Magdalena Zaporowska
