Maria Skłodowska-Curie, Wisława Szymborska, Agnieszka Holland, Maryla Rodowicz i Justyna Kowalczyk to kobiety, które zdaniem Polaków – w najnowszym badaniu telewizji HISTORY – wywarły największy wpływ na rozwój naszego kraju w różnych dziedzinach życia, na przestrzeni ostatnich stu lat.
W tym roku mija 100 lat od odzyskania przez Polskę niepodległości. To również rok podsumowań, w którym rozważamy, które z postaci i wydarzeń ostatniego stulecia miały największy wpływ na rozwój różnych dziedzin życia w naszym kraju. Poza opiniami ekspertów, niezwykle ważny jest głos społeczeństwa, bo to ono, przez pryzmat swoich doświadczeń, dokonało wyboru. Ten zaś doskonale ilustruje raport badawczy zrealizowany dla telewizji HISTORY przez SW Research Agencje Badań Rynku i Opinii, przygotowany z okazji 100. rocznicy odzyskania niepodległości.
Pytania i odpowiedzi dotyczyły wydarzeń i postaci, które wciąż walczą o miejsce w kanonie, angażując zarówno pozytywne, jak i negatywne emocje Polaków – komentuje dr Marcin Napiórkowski – semiotyk kultury. Wyniki pokazały wyraźnie, że taka forma badania podkreśla raczej doświadczenia pozytywne i postaci, z którymi respondenci się utożsamiają – dodaje Napiórkowski.
Wśród tych, którzy zdaniem Polaków zasługują na uznanie i wyróżnienie znalazło się wiele wybitnych kobiet, których dokonania na przestrzeni ostatnich dekad wywarły znaczący wpływ na rozwój naszego kraju w wielu dziedzinach.
Kobiety w polityce
Rocznica odzyskania przez nasz kraj niepodległości to również okrągły jubileusz uzyskania przez Polki praw wyborczych. W badaniu przeprowadzonym przez telewizję HISTORY, wydarzenie to zostało uznane za niezwykle istotne dla rozwoju naszego kraju i zostało wskazane jako jedno z tych, które wywarło wpływ na polską politykę w ostatnim stuleciu. W przededniu wyborów samorządowych, które to wybory będą drugimi, w których obowiązują przepisy określające parytety na listach wyborczych, wydarzenie to nabiera szczególnej wagi. Obowiązująca ustawa kwotowa, gwarantuje bowiem kobietom co najmniej 35 proc. miejsc na listach wyborczych. I choć dla wielu komitetów wyborczych spełnienie tego warunku jest wyzwaniem, bo polityka ciągle uważana jest za domenę mężczyzn, dzięki niemu liczba kobiet w polityce systematycznie rośnie. Wśród postaci, które w znaczący sposób wpłynęły na kształtowanie polskiej polityki ostatnich dekad wymieniane są premierki rządów: Beata Szydło, Ewa Kopacz i Hanna Suchocka. Doceniona została także Henryka Krzywonos – działaczka opozycyjna w PRL i sygnatariuszka porozumień sierpniowych.
Polska nauka ma twarz Marii Skłodowskiej-Curie
Maria Skłodowska-Curie została dwukrotnie uhonorowana Nagrodą Nobla (w 1903 i 1911 roku). Była to jedna z pierwszych Nagród Nobla przyznana za osiągnięcia w dziedzinie fizyki i pierwsza, którą przyznano kobiecie i osobie narodowości polskiej. Uznanie dla jej wkładu w rozwój polskiej i światowej nauki w świadomości Polaków potwierdza fakt, że w odpowiedzi na pytanie o postaci, które wywarły największy wpływ na rozwój polskiej nauki w ostatnim stuleciu ponad połowa ankietowanych (51,3 proc.) wskazała Marię Skłodowską-Curie.
Wpływ na kulturę
Wielkim uznaniem Polaków cieszy się również laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury – Wisława Szymborska. W odpowiedzi na pytanie dotyczące postaci, które wywarły największy wpływ na polską literaturę, poezję i reportaż w ciągu ostatniego stulecia ponad 30 proc. ankietowanych na pierwszym miejscu wskazało Szymborską.
W świecie muzyki króluje Maryla Rodowicz – wielka gwiazda polskiej piosenki, laureatka konkursów w Opolu i Sopocie. Wśród wokalistek, to ona ma największy wpływ na polską scenę muzyczną – takiego zdania jest 13,4 proc ankietowanych. W pierwszej dziesiątce znalazły się również Anna German (8 proc.), Anna Jantar (6,9 proc.) i Irena Santor (6,8 proc.). Warto dodać, że wśród zespołów muzycznych wielkim uznaniem cieszą się Maanam (9,1 proc.) i Bajm (8,4 proc.) z charyzmatycznymi wokalistkami Korą Jackowską i Beatą Kozidrak.
Kobiety w polskim kinie to wielkie postaci odnoszące sukcesy również na arenie międzynarodowej: Agnieszka Holland, Krystyna Janda, Anna Dymna oraz Beata Tyszkiewicz.
Kobiety w polskim sporcie
Jednym z najważniejszych wydarzeń mających wpływ na polski sport w minionym stuleciu, były sukcesy odnoszone przez Justynę Kowalczyk w narciarstwie klasycznym – tak uznało blisko 20 proc. ankietowanych. Wkład Kowalczyk w rozwój tej dyscypliny sportowej potwierdza również wysoka (piąta) pozycja sportsmenki na liście osób, które wywarły największy wpływ na polski sport ostatnich dekad. W pierwszej dziesiątce znalazła się także Irena Szewińska – niekwestionowana pierwsza dama polskiej lekkoatletyki.
Zdaniem eksperta, dr Marcina Napiórkowskiego przedstawiane badania dostarczają interesującego wglądu w zbiorową pamięć Polaków. Przeprowadzone zostały w przededniu setnej rocznicy odzyskania niepodległości, w roku przesyconym upamiętnieniami, a więc sytuacji, gdy gorączka pamięci silniej jeszcze niż zwykle daje o sobie znać. Tego rodzaju badania mają swoje ograniczenia, o których należy pamiętać. Respondenci nie mieli tu okazji opowiedzieć szerzej, dlaczego właśnie te postaci czy wydarzenia uznają za ważne. Zarazem jednak szeroko zakrojone badania ilościowe stanowią unikalną okazję do spojrzenia na pamięć „z lotu ptaka” – w szerokiej, porównawczej perspektywie. Stanowią więc doskonały punkt wyjścia do interpretacji, a także do dalszych dociekań.
***
Dr hab. Marcin Napiórkowski – Wykłada w Instytucie Kultury Polskiej UW. Bada mity. Czasem pomaga tworzyć nowe. W sferze szczególnych zainteresowań badawczych dr Napiórkowskiego znajdują się mity konsumenckie, legendy miejskie, teorie spiskowe i pseudonaukowe. Pisuje regularnie w „Tygodniku Powszechnym”, a czasami też w innych miejscach. Dotychczas wydał trzy książki: Mitologia współczesna, Władza wyobraźni i Powstanie umarłych.
***
Raport badawczy został zrealizowany przez SW Research Agencję Badań Rynku i Opinii na reprezentatywnej grupie 2018 osób w wieku 16-90 lat z dostępem do Internetu, którego celem było wyłonienie wydarzeń i postaci minionego wieku, mających znaczący wpływ na obraz dzisiejszej Polski. Badanie zostało przeprowadzone
w dniach od 21 czerwca do 2 lipca 2018 roku.
DODATKOWE INFORMACJE:
HISTORY od 1995 roku pobudza wyobraźnię i dostarcza inteligentnej rozrywki na wysokim poziomie, opowiadając o niezwykłych, charyzmatycznych bohaterach i ich inspirujących historiach. Filary programowe kanału opierają się na fascynujących wyprawach w poszukiwaniu skarbów, realizowanych z epickim rozmachem produkcjach fabularnych, a także pouczających historiach ludzi i przedmiotów, które tworzą współczesny świat. HISTORY jest dostępny w ofercie Cyfrowego Polsatu, nc+, sieci TOYA, UPC, Vectra, INEA, Netia, Ipla.tv, Play Now oraz w lokalnych telewizjach kablowych. Więcej informacji można uzyskać na historytv.pl oraz facebook.com/HISTORYPolska