Sen jest jedną z kluczowych potrzeb fizjologicznych dzieci, niezbędną do ich prawidłowego funkcjonowania oraz rozwoju fizycznego i poznawczego. Jest też czynnikiem wpływającym na nastrój, zachowanie, temperament i osobowość. Niestety problemy z nim są powszechne w trzech pierwszych latach życia.
Zabieganie o zdrowy sen dziecka ma sens i przynosi korzyści dla całej rodziny. Badania pokazują, że około 50-80% świadomych i popartych merytoryczną wiedzą starań zapobiegania sytuacjom deficytu snu u dzieci wpływa pozytywnie na życie całej rodziny. Aby dziecko spało prawidłowo, trzeba nauczyć je dobrych nawyków najwcześniej, jak to możliwe. Okres między 0-3 miesiącem życia uważa się tu za najważniejszy.
Nie przegap czasu czuwania
Należy obserwować i zapamiętywać sygnały, wskazujące na to, iż dziecko jest zmęczone. Paradoksalnie u dzieci przemęczenie, zbyt krótkie drzemki lub ich brak, utrudniają zaśnięcie wieczorem i źle wpływają na sen w nocy. Przemęczone dziecko doświadcza w nocy więcej częściowych przebudzeń, ponieważ zwiększona potrzeba głębokiego snu zaburza prawidłowe zmiany faz snu. Dodatkowo, przemęczone niemowlę ma problemy, aby zasnąć i potrzebuje większej pomocy i udziału rodziców.
Aby nie doprowadzić do nadmiernego zmęczenia dziecka, warto pamiętać o tym, aby czas czuwania, czyli czas aktywności dziecka między obudzeniem się, a ponownym zaśnięciem, nie był zbyt długi. Organizm przemęczonego dziecka wytwarza hormon stresu, kortyzol, który dodaje organizmowi energię niezbędną do dalszego funkcjonowania. W konsekwencji dziecko staje się nadmiernie pobudzone, jest marudne i płaczliwe.
Zapotrzebowanie dziecka na sen maleje wraz z wiekiem. Dobowy rytm sen – czuwanie jest bardzo indywidualną cechą, dlatego poszczególne dzieci mogą się znacznie pod tym względem różnić. Możesz jednak na to wpływać poprzez odpowiednią organizację codziennych czynności i przestrzeganie ustalonego planu dnia.
Na pomoc
Jak sprawić, aby dziecko lepiej, dłużej spało i łatwo zasypiało. Warto sięgać do fachowej literatury, aby poznać mechanizmy i czynniki wpływające na sen dziecka.
Gina Ford to brytyjska specjalistka zajmująca się opieką nad dziećmi. Jest też autorką wielu poradników dotyczących wychowania, wśród nich „Jak usypiać? Wszystko o zdrowym śnie niemowląt i maluszków”. W książce przedstawia szereg sposobów nauczenia dziecka samodzielnego zasypiania i przesypiania całych nocy. Wzbogaca je wieloma przykładami z życia, opartymi na osobistych doświadczeniach, zebranych w czasie, gdy pomagała w opiece nad dziećmi ponad 300 brytyjskim rodzinom.
W Polsce od niedawna działalność prowadzą specjaliści od snu dziecka. Konsultant ds. snu dziecka (Child Sleep Consultant) to osoba, która zawodowo zajmuje się rozwiązywaniem problemów dotyczących snu dzieci. Pomaga rodzicom w nauczeniu ich pociech samodzielnego zasypiania oraz przesypiania nocy, a także pomaga wprowadzić zdrowe nawyki związane ze snem maluszka. Konsultant ds. snu dziecka uczy rodziców, w jaki sposób zapobiegać pojawieniu się problemów ze snem oraz doradza we wszelkich kwestiach dotyczących snu dziecka począwszy od narodzin do 6. roku życia.
Istnieje wiele metod usypiania dzieci, ale dzisiaj większość specjalistów jest zgodnych, że nauka samodzielnego zasypiania nie polega na uporczywym ignorowaniu płaczu dziecka i pozostawieniu go w samotności, aby się wypłakało i samodzielnie ukoiło, ale na zastosowaniu różnych łagodnych i stopniowych metod nauki samodzielnego zasypiania, dbanie o odpowiednią do wieku ilość snu w ciągu dnia, rytuały wieczorne i optymalne warunki do spania.
