Ciąża to okres dziewięciu miesięcy w trakcie których niejednokrotnie kobieta zmagać się musi z różnego rodzaju dolegliwościami. Ich pozbycie się może być nie lada wyzwaniem, ponieważ w tym czasie panie powinny ograniczyć do minimum zażywanie wszelkich leków – w tym również środków przeciwbólowych. Przyjmowanie ich szczególnie na początku ciąży może być bardzo niebezpieczne dla rozwijającego się płodu.
Czy istnieją zatem bezpieczne leki, które mogą pomóc w walce z bólem?
Środki przeciwbólowe
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) dokonała klasyfikacji leków pod kątem ich działania na organizm matki i dziecka w trakcie ciąży, podzieliła je na pięć kategorii:
- Kategoria A – to grupa tzw. bezpiecznych leków dozwolonych w takcie całego okresu ciąży. Do tej wąskiej grupy zaliczyć można między innymi leki o działaniu przeciwgorączkowym np. Pyrosal, preparaty witaminowe, magnezowe oraz leki homeopatyczne. Przeciwbólowy paracetamol został określony jako dopuszczalny, jako doraźna forma radzenia sobie z bólem,
- Kategoria B – to leki dopuszczone do stosowania tylko w wypadku wyższej konieczności. Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne w tej grupie to ibuprofen, naproksen, ketoprofen oraz diklofenak,
- Kategoria C – decyzję o podaniu tych leków powinien podjąć lekarz, jeśli w jego opinii korzyści dla ciężarnej przewyższają nad potencjalnym ryzykiem dla dziecka. Wśród środków przeciwbólowych zaliczanych do grupy C możemy wyróżnić kwas acetylosalicylowy (popularna aspiryna), pyralginę czy tramadol,
- Kategoria D – to środki wskazujące na zagrożenie dla płodu i dopuszczone jedynie w sytuacjach bezwzględnie koniecznych. Do tej grupy leków zaliczany jest w piroksykam oraz kwas acetylosalicylowy, stosowane w okresie okołoporodowym,
- Kategoria X – to leki niebezpieczne dla rozwijającego się płodu, do kategorii X nie zalicza się żaden ogólnodostępny lek przeciwbólowy.
Paracetamol – czy na pewno jest bezpieczny?
WHO określiło paracetamol jako lek bezpieczny, jeżeli jego stosowanie odbywa się jedynie okazjonalnie. Badania wykazują, że nie wpływa on ujemnie na pracę nerek oraz układu pokarmowego, nie wykazuje także negatywnych reakcji z innymi lekami oraz bardzo dobrze się wchłania. Duże znaczenie tutaj ma jednak dawka leku i częstotliwość jego stosowania. Naukowcy z Uniwersytetu z Oslo stwierdzili bowiem, że paracetamol stosowany w ciąży regularnie może przyczynić się do wad rozwojowych dziecka. Przeprowadzone badania dowodzą, że środek ten podwyższa wystąpienie wnętrostwa u chłopców (niezstąpienie jąder lub jednego jądra do moszny). Co więcej ekspozycja na paracetamol trwająca ponad 28 dni w ciąży, może skutkować gorszymi zdolnościami motorycznymi i komunikacyjnymi, a także częstszymi problemami z zachowaniem na późniejszych etapach rozwoju dziecka.
Z uwagi na swoją dostępność i popularność środek ten bywa bardzo często nadużywany, również przez ciężarne. Warto przyjmować go z rozwagą i nie przekraczać zalecanej dawki leku.
Metody niefarmakologicznego radzenia sobie z bólem
Kiedy dopadnie cię ból warto spróbować uśmierzyć go w sposób naturalny, bez stosowania lekarstw.
Jeżeli cierpisz z powodu bólów głowy połóż się przez chwilę w zacienionym pokoju z dala od hałasów. Staraj się także dużo spacerować na świeżym powietrzu i często wietrz mieszkanie. Przy zatokowych bólach głowy pomocne mogą okazać się naprzemienne ciepłe i zimne okłady. Ból głowy może być też spowodowany niewysypaniem, dlatego staraj się odpoczywać jak najwięcej i śpij około 9 godzin w ciągu doby.
Stale rosnący brzuch sprzyja bólowi pleców. Aby mu zaradzić unikaj zbyt długiego stania w jednym miejscu, noś wygodne płaskie buty oraz prowadź oszczędny tryb życia. W trakcie ataku bólu możesz wziąć krótką, ciepłą kąpiel lub poprosić partnera o rozmasowanie kręgosłupa.
Jeśli dokucza ci ból zęba koniecznie wybierz się do stomatologa, tabletka i tak nie wyleczy twojego zęba. Dentysta musi wiedzieć o ciąży, weźmie on to z pewnością pod uwagę i dostosuje leczenie do twojego odmiennego stanu.
Jeśli ból jest długotrwały, nie jesteś w stanie sobie sama z nim poradzić, nie pojawiał się on nigdy wcześniej lub też występuje nagle i jest bardzo silny, koniecznie zgłoś się do lekarza, który określi dokładnie przyczynę problemu i zadecyduje czy potrzebne jest podanie jakiegoś środka.
Łożysko to naturalna bariera, która chroni dziecko, jednak nie jest ona w stanie zabezpieczyć go przed wszystkimi niebezpieczeństwami, w tym skutkami działania leków stosowanych przez mamę. Zażycie kilku tabletek paracetamolu w trakcie trwania ciąży nie powinno zaszkodzić maleństwu, jednak jego regularne, długotrwałe stosowanie, już tak. Pamiętaj, aby wszystkie preparaty zażywane przez ciebie w ciąży, stosowane były z rozwagą i wielką ostrożnością, najlepiej po konsultacji z lekarzem prowadzącym.