Bez wątpienia, dla małego dziecka najlepszym pokarmem jest mleko mamy. Odżywia, chroni i leczy. Czasem jednak kobieta nie może albo nie chce karmić piersią. O tym, Które mleko modyfikowane wybrać i czy roczne dziecko może pić mleko krowie – mówi specjalistka żywienia człowieka i dietetyki Katarzyna Okręglicka.
Karmienie piersią jest najlepsze. Ale czasem musimy podać butelkę.
Jeżeli z jakichś powodów karmienie niemowlęcia piersią jest niemożliwe, należy stosować odpowiednio modyfikowane mleko, o składzie odpowiadającym zapotrzebowaniu na wszystkie składniki odżywcze i jednocześnie uwzględniające wiek dziecka oraz dojrzałość jego układu pokarmowego i wydalniczego.
Można podawać mleko krowie, czy powinno to być wyłącznie mleko modyfikowane? I co właściwie znaczy, że mleko jest modyfikowane?
Mleko krowie nie, szczególnie w pierwszym roku życia dziecka, bo swoim składem znacznie odbiega od pokarmu kobiecego. Natomiast prawda jest też taka, że mleko modyfikowane to specjalnie obrobione i przygotowane mleko krowie. Obniża się całkowitą ilości białka, zmienia jego jakość przez dodanie demineralizowanej serwatki, zmienia ilości i jakość tłuszczu przez dodanie tłuszczów roślinnych – NNKT, czyli niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych uzupełnianiu laktozy, witamin i niektórych mikroelementów oraz obniżeniu całkowitej zawartości „popiołu”, czyli składników mineralnych. Dzięki tym zmianom otrzymuje się mleko modyfikowane, które przypomina kobiece.
A czy krowie mleko może być głównym pokarmem dla starszych niemowląt?
Nie. Według badań zbyt wczesne, a więc przed dziewiątym miesiącem życia, wprowadzanie mleka krowiego do diety może być przyczyną krwawienia jelitowego. Wyniki jeszcze innych badań sugerują znów, że picie go w wieku niemowlęcym może zwiększać ryzyko otyłości i nadciśnienia tętniczego w wieku późniejszym. Ponadto organizm niemowlęcia nie jest przystosowany do trawienia, wchłaniania ani metabolizowania pokarmu mlecznego o tak znacznie odbiegającym od mleka kobiecego składzie.
Jak długo należy karmić dziecko mlekiem modyfikowanym?
Mleko modyfikowane jest zalecane w okresie niemowlęcym. Powyżej pierwszego roku życia dopuszcza się stosowanie mleka krowiego. Przy czym dane dotyczące zawartości tłuszczu nie są jednoznaczne. W Polsce w publikacjach można się spotkać z zaleceniem podawania mleka pełnotłustego, jednak najnowsze zagraniczne publikacje sugerują, aby wybierać mleko o obniżonej zawartości tłuszczu 0,5–1,5 procent, w celu wczesnej profilaktyki chorób układu krążenia i kształtowania prawidłowych nawyków żywieniowych. Dlatego bezpieczną alternatywą jest dostępne w proszku mleko typu junior, którego modyfikacja dotyczy jakości tłuszczu (tłuszcz mleka krowiego częściowo zastąpiono olejem roślinnym), obniżonej ilości białka oraz wzbogacenia w składniki mineralne i witaminy, na których niedobory narażone jest małe dziecko: wapń, żelazo, jod, cynk, witamina A, D, E, kwas foliowy. Mleko typu junior warto stosować u małych dzieci, w wieku od jednego roku do trzech lat. Od trzeciego roku życia można bezpiecznie stosować mleko i wszystkie produkty mleczne – oczywiście, tylko u dzieci bez zdiagnozowanej alergii na białka mleka i nietolerancji laktozy.
Jak zapewnić dzienną dawkę wapnia dziecku, które nie lubi mleka?
Mleko w diecie dziecka może być zastąpione pozostałymi napojami mlecznymi: jogurtami, najlepiej naturalnymi wzbogacanymi przez rodziców w świeże lub mrożone owoce, orzechy i inne dodatki oraz chudymi serkami i twarożkami. Dobrym źródłem wapnia są też: zielone warzywa liściaste, poza szpinakiem, ryby, jaja, pieczywo razowe, mąki razowe, kasze gruboziarniste. Nie zaleca się serów żółtych, topionych.
DOKTOR INŻYNIER KATARZYNA OKRĘGLICKA – Pracownik naukowy w Zakładzie Medycyny Zapobiegawczej i Higieny Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Autorka wielu publikacji naukowych i popularnych. Ekspert w kampaniach edukacyjnych.
