Siedzibą Muzeum Narodowego w Gdańsku od samych początków jego działalności jeszcze jako Muzeum Miejskie (Stadtmuseum) oraz Muzeum Rzemiosła Artystycznego (Kunstgewerbemuseum), t.j. od 1872 r. jest klasztor pofranciszkański wzniesiony w XV i na początku XVI w. Kilkakrotnie zniszczony i odbudowywany budynek jest siedzibą główną muzeum, które od 1972 działa już w randze Muzeum Narodowego. W strukturze muzeum pozostają: Oddział Sztuki Współczesnej, oddział Etnografii, Gdańska Galeria Fotografii oraz Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie.
W Gmachu Głównym muzeum prezentowanych jest kilka ekspozycji stałych oraz wystawy czasowe. Ekspozycja stała obejmuje zbiory sztuki dawnej, które należą do grona najbogatszych w kraju. Niewątpliwie najcenniejszym zabytkiem sztuki średniowiecznej jest tryptyk Sąd Ostateczny Hansa Memlinga (1466-1473), lecz na uwagę zasługują również kolekcje rzeźby pomorskiej i zachodnioeuropejskiej z XII-XVI w., kolekcje malarstwa holenderskiego i flamandzkiego z XVI-XVII w., malarstwa gdańskiego z XVI-XVII w., rycin i grafik ze szkół niderlandzkich i niemieckich z XV-XIX w., gdańskiego złotnictwa, kowalstwa, konwisarstwa z warsztatów gdańskich, pomorskich i europejskich, meblarstwa gdańskiego, pomorskiego i północnoeuropejskiego, ceramiki (w 2002 r.obchodziła ona jubileusz 130-lecia, w jej skład wchodzą kafle, piece gdańskie, fajanse holenderskie, francuskie, niemieckie, szwedzkie, polskie, kamionka śląska, porcelana miśnieńska itp.). Poza zbiorami sztuki dawnej, zwłaszcza gdańskiej i pomorskiej w jego posiadaniu są także dzieła malarstwa polskiego, m.in. obrazy P. Michałowskiego, S. Wyspiańskiego, J. Malczewskiego i in.
Ekspozycje stałe: "Średniowieczna plastyka na Pomorzu", "Malarstwo gdańskie XVI-XVIII w.", "Galeria artystów gdańskich XIX wieku", "Malarstwo polskie XIX-początku XX wieku", "Stała Galeria Gabinetu Rycin", "Złotnictwo XV-XIX wieku", "Cyna XV-XIX wiek", "Kowalstwo i metale kolorowe XV-XIX wiek", "Meblarstwo gdańskie i północnoeuropejskie XVI-XVIII wieku", "Meblarstwo w Gdańsku i na Pomorzu Wschodnim XVIII wieku", "Ceramika dawna XV-XX wiek"
