Położna jest samodzielną specjalistką w zakresie opieki nad kobietą na każdym etapie życia. Część położnych zajmuje się okresem dojrzewania, edukacją seksualną, kobietami planującymi ciążę, a także tymi w okresie menopauzy i senium. Jednak większość wykonujących ten zawód swoją opieką obejmuje kobiety w ciąży, w czasie porodu oraz po nim. Położne dysponują szeroką wiedzą w zakresie zdrowia, profilaktyki, a także pielęgnacji noworodka, która może się okazać bezcenna dla przyszłej mamy. O co najczęściej pytają położną kobiety w ciąży?
Najwięcej pytań do położnych pojawia się zazwyczaj w okresie ciąży i bezpośrednio po porodzie, w czasie karmienia piersią i pierwszych dni z maluszkiem. Położna jest wówczas fachowym wsparciem w tematach medycznych, ale w praktyce jej opieka to również relacja z mamą, oparta na empatii, zrozumieniu i wsparciu. Dlatego swoją położną warto wybrać możliwie wcześnie, jeszcze przed ciążą lub w trakcie jej planowania. Powinna być to osoba, której kobieta zaufa i będzie mogła zapytać o wszystkie nurtujące ją kwestie dotyczące zdrowia swojego i dziecka. Poniżej przedstawiamy listę najczęściej zadawanych przez mamy pytań oraz odpowiedzi położnej. Tym razem zajmiemy się tematem ciąży i opieki okołoporodowej.
Ile tygodni dokładnie trwa ciąża? Od kiedy mówi się, że poród odbywa się ,,w terminie’’?
Fizjologiczny poród odbywa się między ukończonym 37. tygodniem trwania ciąży, a skończonym 42. tygodniem. Oznacza to, że maleństwo ma aż 5 tygodni, aby urodzić się ,,w terminie’’.
Kiedy pierwszy raz w ciąży pójść do lekarza lub położnej?
Fizjologiczną ciążę może prowadzić zarówno położna jak i lekarz, od kobiety zależy jakiego specjalistę wybierze. Pierwszy raz w gabinecie mama powinna się pojawić przed ukończeniem 10. tygodnia ciąży, jest to również jednym z warunków otrzymania po porodzie tzw. becikowego. Najlepiej jednak wizytę odbyć nie wcześniej niż w 7-8 tygodniu ciąży, ponieważ najczęściej wtedy dopiero w trakcie USG specjalista jest w stanie zmierzyć wielkość zarodka i ocenić, czy bije jego serce.
Ile badań ultrasonograficznych (USG) powinnam mieć w trakcie ciąży?
W ciąży przebiegającej bez komplikacji kobieta powinna mieć wykonane minimum trzy badania USG, przypadające po jednym na każdy trymestr jej trwania.
Co to jest KTG?
KTG to badanie kardiotokograficzne, polegające na jednoczesnym zbadaniu akcji serca dziecka i czynności skurczowej mięśnia macicy. Polega na umieszczeniu na brzuchu mamy elastycznych pasów i dwóch sond – jedna monitoruje akcję serca maluszka, a druga skurcze macicy. Badanie trwa 30 minut i jest wykonywane w III trymestrze ciąży. Daje ważne informacje o stanie zdrowia dziecka. Może być wykonywane stacjonarnie w gabinecie położniczym/lekarskim lub u pacjentki. Kobiety, które mają zalecenie, aby częściej wykonywać badanie KTG mogą skorzystać z teleKTG Pregnabit, jest to mobilne urządzenie, umożliwiające wykonywanie zapisów także w domu.
W którym tygodniu ciąży ruchy dziecka zaczynają być wyczuwalne?
W pierwszej ciąży mama poczuje ruchy dziecka najczęściej między 18. a 20. tygodniem jej trwania. W kolejnej ciąży szybciej, czasem nawet w 16. tygodniu. Pierwsze kopnięcia są delikatne i ledwo wyczuwalne. Z każdym kolejnym dniem, gdy dziecko staje się coraz większe, mama czuje ruchy coraz mocniej. Mogą je również poczuć inne osoby, gdy przyłożą dłoń do brzucha. W ten sposób tata także może nawiązywać kontakt ze swoim dzieckiem.
Czy warto uczęszczać do szkoły rodzenia?
W trakcie przedporodowych zajęć edukacyjnych prowadzonych dla przyszłych rodziców położne opowiadają o ważnych aspektach dotyczących ciąży, porodu i opieki nad noworodkiem. Wiele uwagi poświęca się też tematowi karmienia piersią. Teoretyczna wiedza i praktyczne umiejętności bardzo przydają się nie tylko w czasie porodu, ale również w pierwszych tygodniach z maluszkiem. Dzięki zdobytej wiedzy rodzice mogą być spokojniejsi i poczuć się pewniej w opiece nad dzieckiem.
Czy to prawda, że w ciąży należy spać na lewym boku?
Z zaleceniem spania na lewym boku od lekarza lub położnej, szczególnie w III trymestrze ciąży, spotyka się każda kobieta, która spodziewa się maluszka. Po prawej stronie kręgosłupa przebiega żyła główna dolna. Jest to duże naczynie krwionośne transportujące krew (i co za tym idzie tlen) między innymi do kończyn dolnych oraz macicy, czyli do dziecka. Długotrwała pozycja leżąca na prawym boku prowadzi do ucisku żyły głównej dolnej, co może skutkować niedostatecznym dopływem tlenu do maluszka – stąd zalecenie leżenia na lewym boku. Zdarza się oczywiście, że w czasie snu mama wielokrotnie zmienia pozycję ciała i ostatecznie budzi się na prawym boku. Nie należy mieć jednak o to do siebie pretensji – często nie jesteśmy w stanie tego kontrolować. Świadomie natomiast wybierajmy do odpoczywania i zasypiania pozycję na lewym boku.
W jakich sytuacjach w ciąży należy się zgłosić do szpitala?
Niezależnie od tygodnia trwania ciąży zdarza się, że mama odczuwa niepokój związany z dolegliwościami ciążowymi. Pojawiają się wówczas pytania – czy to, co się dzieje nadal jest w granicach normy, czy może dzieje się coś niepokojącego? Sytuacje, w których mama powinna zgłosić się do szpitala to:
– odpływanie płynu owodniowego (wód płodowych);
– krwawienie z dróg rodnych;
– zmniejszona lub zwiększona ilość ruchów dziecka – w sytuacji gdy maluszek zaczyna poruszać się w nietypowy dla niego sposób, jest mniej aktywny lub nie odczuwasz ruchów w ogóle, albo nagle jego aktywność znacząco wzrosła;
– regularne skurcze macicy – jeśli wystąpią minimum 4 w ciągu 60 minut, może to oznaczać, że poród się rozpoczął. Jeśli jesteś już w skończonym 37 tygodniu ciąży (rozpoczętym 38 tygodniu) możesz poczekać w domu, aż skurcze będą częstsze (co 5-7 min), natomiast jeśli jeszcze nie – niezwłocznie zgłoś się do szpitala;
– nietypowe samopoczucie – zawroty głowy, bóle głowy, skoki ciśnienia lub podwyższone ciśnienie tętnicze. Takie sytuacje wymagają konsultacji lekarskiej.
Jak obliczyć termin porodu?
Termin porodu oblicza się najczęściej za pomocą tzw. reguły Naegelego – do daty pierwszego dnia ostatniej miesiączki należy dodać 7 dni, następnie odjąć 3 miesiące i na koniec dodać jeden rok. W ten sposób uzyskujemy przybliżony termin porodu. Reguła sprawdza się w przypadku cyklów 28 dniowych, natomiast jeśli są dłuższe lub krótsze należy odpowiednio dodać lub odjąć różnicę.
Autor: Ewa Mazurkiewicz, położna środowiskowo-rodzinna, ekspert marki Pregnabit.