Jesienią i zimą szukamy sposobów, aby rozgrzać organizm, który naturalnie w tej porze roku domaga się ciepła, nie tylko z zewnątrz. Wyziębiony organizm jest bardziej podatny na infekcje i osłabienie, dlatego warto postawić na rozgrzewającą dietę.
Ciepłe i gotowane potrawy dominowały w jadłospisie Polaków od dawna. Gotowane było śniadanie, obiad i kolacja, a surowych warzyw i owoców nasi przodkowie jadali niewiele. Wyjątkiem były owoce sezonowe latem, a jabłka, kiszona kapusta i ogórki zimą. Nowoczesne śniadanie w postaci kanapki, surowych soków, owoców, jogurtów nie sprzyja rozgrzaniu organizmu. Dlatego coraz częściej mówi się o powrocie do tradycyjnego, ciepłego, gotowanego jedzenia, szczególnie w chłodnych miesiącach.
Ciepłe, gotowane jedzenie
W zimnej porze roku potrzebujemy więcej jedzenia gotowanego. Organizm nie straci wtedy dodatkowej energii na ogrzanie zimnego pokarmu, przez co sprawniejsze jest trawienie i przyswajanie składników odżywczych. Gotowane warzywa i owoce są lżej strawne, na co niejednokrotnie zwracała uwagę św. Hildegarda z Bingen, której zaleceniami dietetycznymi z XVI wieku zachwyca się dzisiaj coraz więcej osób. Każdy dzień warto zaczynać od energetycznego, ciepłego śniadania, które rozgrzeje organizm, czego bezwzględnie wymaga chłodny klimat. Dobrym pomysłem na ciepłe i zdrowe śniadanie dla całej rodziny będzie ugotowanie pysznej, aromatycznej kaszy ze zdrowymi dodatkami. Jesienią warto do domowego menu włączyć kaszę jaglaną, orkiszową, owsianą, ryż pełnoziarnisty czy quinoa. Ugotowane kasze z dodatkiem sezonowych owoców, takich jak jabłka, gruszki i suszone owoce (najlepiej niesiarkowane) i posypane orzechami włoskimi, migdałami, nerkowcami, będą smacznym i rozgrzewającym posiłkiem. Aby śniadanie było jeszcze bardziej wartościowe, można dodać do gotowania siemię lniane, otręby, pestki słonecznika, dyni oraz koniecznie rozgrzewające przyprawy, jak cynamon czy imbir. Po takim posiłku niestraszne nam będzie zimno na dworze i z energią i uczuciem sytości możemy rozpocząć jesienny dzień.
Kompoty i herbaty
Jesienią i zimą nie pijemy zimnych, wychładzających napojów, soków i wody. Co w zamian? Ciepłe, rozgrzewające kompoty ugotowane z sezonowych owoców, np. jabłek i gruszek z dodatkiem zimowych przypraw. Do gotujących się owoców dodać można, w zależności od upodobań, świeży imbir, wanilię, cynamon, kardamon, goździki czy anyż.
Jesień to pora na eksperymentowanie i odkrywanie swoich ulubionych rozgrzewających herbat, które mogą być świetną alternatywą dla czarnej herbaty z cytryną. Bazą do przygotowania jesiennej herbatki owocowej będą suszone maliny, poziomki, dzika śliwka, czarny bez, owoce leśne oraz dzika róża. Owoce do przygotowania herbat można dowolnie komponować, pamiętając jednak, żeby wydobyć z nich to, co najlepsze – czas parzenia musi wynosić średnio 10 minut. Do herbatki jesienią koniecznie dodawaj rozgrzewające przyprawy. W zależności od preferencji smakowych, mogą być to plaster imbiru, cynamon, kardamon czy goździki. Wszystkie one rozgrzewają, pobudzając krążenie, poprawiają apetyt i są pomocne w leczeniu przeziębienia.
Postaw na zupy
Ważną rolę w zimowej diecie powinny odgrywać zupy, które mogą być spożywane nie tylko na obiad. Są lekkostrawne, dostarczają wielu składników odżywczych i rozgrzewają organizm. Jakie powinny być zdrowe zupy? Tradycyjne, prawie takie, jakie gotowały babcie i prababcie, ale bez zasmażek, gdyż dodatkowa ilość tłuszczu nie jest nam dzisiaj potrzebna. Zimą w kuchni wykorzystujmy przede wszystkim sezonowe warzywa: ziemniaki, marchewkę, pietruszkę, pasternak, seler, por, dynię, buraki, rzepę, cykorię, topinambur, brukselkę, kapustę białą, kiszoną, ogórki kiszone, suszone grzyby. Posiłki wzbogacamy w naturalne antybiotyki, tj. cebulę i czosnek. Do gotowania dodajemy rozgrzewające przyprawy, jak: kurkuma, pieprz, imbir, chili, majeranek, kminek, kozieradka, lubczyk, papryka słodka, rozmaryn, tymianek, oregano, gałka muszkatołowa. Świetnym sposobem na rozgrzanie dziecka będzie rosół ugotowany na ekologicznym mięsie z włoszczyzną, który nie tylko rozgrzewa organizm, ale zmniejsza wydzielania śluzu, łagodzi katar i inne dolegliwości.
Dobre tłuszcze
Dla zdrowia, szczególnie jesienią i zimą, ważne są zdrowe kwasy tłuszczowe. Aby zwiększyć ilość omega-3 w rodzinnej diecie, podawaj ryby morskie, a szczególnie te tłuste: łososia, tuńczyka, mintaja oraz makrelę. Dobre źródła tłuszczów w diecie to oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia czy nieoczyszczony olej lniany, a także pestki dyni, słonecznik, sezam, orzechy i migdały, które warto w tym okresie włączyć do menu.
Jadaj kiszonki
Kiszonki, chociaż surowe i wychładzają organizm, dostarczają cennej i potrzebnej w zimie witaminy C, dbają o dobry stan naszych jelit i dlatego są świetną bronią chroniącą nas przed infekcjami.
Uwaga na cytrusy
Choć dziś w supermarketach można kupić praktycznie każdy owoc czy warzywo przez cały rok, to trzeba pamiętać o ich sezonowości i porach roku, w których dany produkt jest najlepszy jakościowo. Owoce cytrusowe, mimo że zawierają witaminę C, nie są korzystne w naszej strefie klimatycznej, gdyż silnie wychładzają organizm, co o tej porze roku nie jest potrzebne. Dawniej z owoców przygotowywano przetwory i soki na zimę. To dobry sposób na dostarczenie witamin, a jednocześnie rozgrzanie zmarzniętego organizmu.
