Czy zastanawialiście się kiedyś, czy wasze dziecko faktycznie widzi zawieszoną nad łóżeczkiem karuzelę lub jak reaguje na nagły dźwięk, np. telefonu komórkowego? Niemowlęta w zupełnie inny sposób niż my odbierają docierające do nich bodźce. Zmysły sprawiają, że zaczynają lepiej rozumieć świat i odpowiednio reagować na otoczenie, a także sprawiają, że maluszki nawiązują silną więź ze swoimi rodzicami.
Niektóre zmysły, takie jak dotyk czy słuch, są niemal w pełni rozwinięte tuż po narodzinach. Inne, takie jak wzrok, potrzebują nawet kilku miesięcy na adaptację i dostosowanie się do nowych warunków. Wielu rodziców zastanawia się, czy powinni pomóc dziecku w rozwijaniu poszczególnych zmysłów.
Wzrok
Początkowo dziecko widzi niewiele. Obraz jest najczęściej niewyraźny i rozmazany, maluch dostrzega kształty i cienie i nie potrafi jeszcze rozróżniać kolorów. Wzrok rozwija się u niego stopniowo. Dopiero około czwartego miesiąca życia wasze dziecko zacznie widzieć przedmioty znajdujące się w nieco dalszej odległości oraz śledzić je wzrokiem, a miesiąc później rozwija się u niego umiejętność postrzegania głębi. Pomiędzy czwartym a szóstym miesiącem życia wasz maluszek widzi już niemal wszystkie kolory. Dziecko czołgając się, a później raczkując i stawiając pierwsze kroki, zaczyna oceniać odległość dzielącą je od interesujących jego zdaniem przedmiotów.
Pomóc rozwinąć wzrok maluszka z pewnością pomogą kontrastowe czarno-białe karty lub książeczki. Powalajcie skupić dziecku wzrok na ciekawych obiektach i dajcie mu chwilę na zapoznanie się z przedmiotem. Warto pokazywać mu także otoczenie wokół, wybrać się na spacer, pójść do parku lub do zoo. Mówiąc do maluszka, starajcie się, aby dziecko patrzyło na waszą twarz i obserwowało ruchy i mimikę. Bawcie się z niemowlakiem w „a kuku”, pokazując się mu i znikając za pieluszką czy kocykiem.
Słuch
Już w brzuchu mamy do maluszka docierają przytłumione jeszcze i niewyraźne dźwięki. Kiedy maleństwo pojawi się już na świecie głos mamy czy muzyka, której najczęściej słuchała ona w ciąży, są w stanie go wyciszyć i uspokoić. Początkowo dzieci są bardzo wrażliwe na głośne dźwięki i nagły hałas może je wystraszyć. Nie musicie chodzić wokół niemowlęcia na paluszkach, jednak warto oszczędzić mu zbyt wielu dźwięków na raz i niepotrzebnego hałasu.
Mówcie do dziecka jak najwięcej, opowiadajcie o tym co dzieje się wokół, czytajcie mu książeczki, śpiewajcie – właśnie w ten sposób najlepiej pobudzicie rozwój słuchu maluszka. Wykorzystajcie też zabawki lub przedmioty codziennego użytku, które wydają różnorodne dźwięki. Niemowlętom, które mają problemy ze snem, może pomóc zabawka emitujący tzw. biały szum.
Dotyk
Jeden z najlepiej rozwiniętych zmysłów u niemowlaka – dotyk. To właśnie on pozwala mu lepiej poznawać, doświadczać i odbierać wszelkiego rodzaju bodźce z zewnątrz. Nie martwcie się tym, że wasz ciekawy świata maluch wszystkiego chce dotknąć i wziąć do buzi. To zupełnie naturalne, właśnie w ten sposób poznaje świat. Wcześniej upewnijcie się jednak, czy przedmiot, po który sięga dziecko, jest czysty i nie stanowi dla niego zagrożenia. Dotyk ma również niebagatelne znaczenie w budowaniu więzi i głębokiej relacji z rodzicem. Przytulanie, dotykanie i delikatny masaż sprawiają, że noworodek czuje się bezpiecznie.
Węch
Już w chwili narodzin dziecko jest w stanie rozpoznać zapach swojej mamy, a po tygodniu rozróżnia zapachy pozostałych najbliższych osób z jego otoczenia. To zmysł, którego nie musicie specjalnie pobudzać, kontakt z różnego rodzaju zapachami jest przecież nieunikniony. Początkowo nie bombardujcie jednak maluszka feerią zapachów, lecz dajcie mu czas na przystosowanie się do nowych warunków. Szczególnie mama powinna unikać silnie perfumowanych kosmetyków, które mogą drażnić szkraba.
Smak
Początkowo maluszek zna tylko jeden smak – smak mleka. W drugim półroczu życia, urozmaicając jadłospis, dajemy dziecku możliwość poznawania zupełnie nowych smaków. Uważa się, że nawet najmniejsze dzieci preferują słodkie potrawy, które kojarzą im się ze słodkim smakiem wód płodowych. Warto jednak dawać dziecku do wypróbowania różnego rodzaju pokarmy, uważając na substancje potencjalnie alergizujące.
Poszczególne zmysły u dziecka rozwijają się stopniowo, a naszym zadaniem, jako rodziców, jest pobudzać je i wspomagać prawidłowy rozwój swojej pociechy.
