Około 10 proc. uczniów ma trudności z przyswojeniem czytania i pisania, a u ponad 7 proc. dzieci występują zaburzenia językowe. Im wcześniej problem jest prawidłowo zidentyfikowany, tym skuteczniejsze będą działania profilaktyczne i terapeutyczne. Specjaliści z Instytutu Badań Edukacyjnych zaprezentowali nowe narzędzia diagnostyczne dla dzieci z dysleksją i z zaburzeniami językowymi.
Dysleksja rozwojowa oraz specyficzne zaburzenie językowe (Specific Language Impairment – SLI), dotyczące języka mówionego, bardzo poważnie zmniejszają szanse edukacyjne dotkniętych nimi dzieci. Są one także narażone na problemy w sferze emocjonalnej i społecznej, co rzutuje na ich dalsze życie.
Dysleksja – walka ze stereotypami
Liczba dzieci z dysleksją, czyli trudnościami w uczeniu się czytania i pisania jest niepokojąco duża. Szacuje się, że wynosi ona od 5 do 15 proc. populacji w krajach rozwiniętych. W Polsce są rejony, gdzie odsetek dzieci z opinią psychologiczną o dysleksji jest zaskakująco wysoki, a także miejsca, gdzie dzieci tych jest mniej niż 1 proc., co jest równie mało prawdopodobne. Zdaniem ekspertów IBE powodem takich nieścisłości jest problem z prawidłową diagnozą.
– Wynika on z faktu, że nowa wiedza na ten temat jest jeszcze ciągle zbyt mało rozpowszechniona wśród praktyków. Powielane są stare, nieaktualne stereotypy w rozumieniu tego zjawiska – mówi prof. Grażyna Krasowicz-Kupis, lider Zespołu Specyficznych Zaburzeń Uczenia IBE.
Często nie stosuje się jasnych i ujednoliconych kryteriów diagnostycznych, co prowadzi do przyjmowania odmiennych zasad diagnozowania dysleksji przez różnych specjalistów. Brakuje też narzędzi, które pozwalałyby na gruntowną diagnozę objawów, a także zaburzeń niektórych funkcji poznawczych powiązanych z dysleksją. Diagnozy dokonuje się najwcześniej w klasie III, tj. gdy dziecko ma już utrzymujące się problemy z czytaniem (i pisaniem). Jest to niestety zbyt późno, gdyż na ogół już wtedy dziecko doświadcza nawarstwiających się problemów szkolnych i wynikających z nich problemów psychologicznych, głównie emocjonalnych.
Konsekwencje dysleksji rozwojowej nie ograniczają się tylko do nauki czytania i pisania. Rzutują one na przebieg edukacji we wszystkich aspektach, często wywołując trudności w uczeniu się matematyki, języków obcych i wielu innych przedmiotów. Będą także negatywnie wpływały na funkcjonowanie zawodowe w życiu dorosłym.
SLI – problem z diagnozą
Specyficzne zaburzenie językowe (ang. Specific Language Impairment – SLI) polega na trudnościach w wypowiadaniu się oraz rozumieniu mowy. Dzieci dotknięte SLI uczą się języka powoli i z wyraźnym wysiłkiem. Mają ubogie słownictwo, problemy z gramatyką, nie rozumieją bardziej skomplikowanych struktur składniowych, nie potrafią przetwarzać złożonych tekstów.
