Niedobory składników odżywczych, witamin i minerałów widoczne są w pierwszej kolejności w postaci zmian w wyglądzie skóry, włosów i paznokci. Warto słuchać sygnałów wysyłanych przez organizm i reagować trwałą zmianą w sposobie odżywiania, gdyż żadne suplementy nie są wstanie dostarczać brakujących składników odżywczych tak efektywnie, jak zdrowa dieta.
Niedobory żywieniowe nie dotyczą tylko krajów trzeciego świata. Dotyczą również Polaków, którzy coraz częściej, chociaż są przejedzeni, mają liczne niedobory pokarmowe. Międzynarodowy Instytut Nauk Przyrodniczych (International Life Sciences Institute – ILSI) przeprowadził badania nad nawykami żywieniowymi mieszkańców ośmiu europejskich krajów oraz zbadał występujące u nich niedobory żywieniowe. Okazało się, że Polska znajduje się na samym końcu tej listy jako najgorzej odżywiony kraj, a w diecie przeciętnego Polaka brakuje 12 spośród 17 niezbędnych składników odżywczych.
Słuchaj siebie
Będąc uważnym i wsłuchanym w swój organizm, nie sposób nie zauważyć sygnałów, które wysyła. Stan skóry włosów i paznokci może świadczyć o brakach ważnych składników odżywczych w diecie. Szybka reakcja w postaci zmiany diety przynosi oczekiwane korzyści, które widać w wyglądzie skóry już po dwóch tygodniach. Jednak włosy i paznokcie to tkanki martwe, dlatego na efekty stosowania odpowiedniej diety trzeba poczekać. Pojawią się po obcięciu zniszczonych włosów czy rozdwajających się paznokci, gdyż wtedy nastąpi wymiana tkanek.
Paznokcie
Zmiany w obrębie paznokci to często objawy niedoborów pokarmowych. Łamliwe i rozdwajające się paznokcie to najpowszechniejszy problem, który jest skutkiem niewłaściwej diety. Takie problemy mogą świadczyć o niedoborze wartościowego białka, żelaza, wapnia, cynku i krzemu. Częstym problemem są też białe plamki na powierzchni paznokcia. Mogą świadczyć o niedoborach witaminy H i wapnia. Takie plamki na paznokciach, które mogą również stać się kruche i prążkowane, należą też do objawów niedoboru cynku w organizmie. Podłużne bruzdy i nierówności najczęściej pojawiają się z wiekiem, ale głębokie i nieregularne mogą być spowodowane niedoborami żelaza i niedoboru witamin szczególnie z grupy B i E. U osób z anemią i chorobami krążenia można zaobserwować blade lub sine paznokcie.
Włosy
Wygląd włosów świadczy wyraźnie o niedożywieniu ilościowym i jakościowym. Stwierdzono, że już po dwóch tygodniach stosowania diety bezbiałkowej, występuje zanik opuszek włosów. Ważnym składnikiem odżywczym dla pięknych włosów są aminokwasy. Jeżeli w diecie brakuje pełnowartościowego białka, zubożamy organizm w aminokwasy siarkowe: metioninę i cystynę, które dostarczają siarkę niezbędną do wytworzenia keratyny. Włosy są też bardzo wrażliwe na niedobory witaminy A. Przy jej niedoborach stają się słabe, suche i łamliwe. Wypadanie włosów może powodować niedobór cynku, a pierwiastek ten jest bardzo trudno przyswajalny. Ważnym składnikiem zapobiegającym wypadaniu jest też witamina B7, czyli biotyna. Niedobór miedzi prowadzi do odbarwienia i zmian strukturalnych we włosach. Kiedy w diecie brakuje żelaza, włosy stają się cienkie i łamliwe, może dochodzić z tego powodu do łysienia. Przedwcześnie siwiejące włosy mogą świadczyć o niedoborach witaminy B12.
Skóra
Dieta dla pięknej skóry powinna obfitować w produkty pochodzenia roślinnego, bogate w witaminy A, C, E oraz beta karoten. Sucha łuszcząca się skóra, częste choroby dziąseł, łącznie z dużą zapadalnością na infekcje, mogą świadczyć o niedoborach witaminy C. Suchość skóry i łupież to typowe objawy niedoboru cynku. Przy niedoborze żelaza cera i błony śluzowe bledną (dotyczy to zwłaszcza spojówek), pojawiają się sińce pod oczami, a sucha i szorstka skóra wygląda niezdrowo. Częstym problemem są zajady. Najbardziej znaną przyczyną zajadów w kącikach ust jest niedobór witamin z grupy B a zwłaszcza B2. Dodatkowe objawy świadczące o niedoborach tej ważnej dla skóry witaminy to popękana lub łuszcząca się skóra warg, przetłuszczająca się, zaczerwieniona i „łuskowata” skóra twarzy i bocznych części nosa. Przyczyn zajadów może być więcej. Często nawracające mogą być skutkiem spadku odporności organizmu.
Najlepszym rozwiązaniem jest zbadanie poziomu ewentualnych niedoborów i wprowadzenie na stałe do diety produktów je zawierających, gdyż racjonalnej, urozmaiconej diety nie są w stanie zastąpić składniki odżywcze w tabletkach.