Zwana jest też dyfterytem i wywołana jest pałeczkami maczugowca błonicy. Przenosi się głównie drogą kropelkową, choć możliwe są zakażenia przyranne. W zależności od umiejscowienia pałeczek, rozwijają się różne postacie choroby: błonica gardła, krtani, nosa, rzadko spojówek i skóry.
Błonice gardła charakteryzuje gorączka, bladość twarzy, bóle gardła, obrzmienie węzłów chłonnych podżuchwowych i tworzenie się nalotów w gardle. Naloty pojawiają się na migdałkach, początkowo niewielkie, punktowe przekształcają się w jednolitą błonę o barwie białoszarej. Wokół nalotów widać rąbek przekrwienia i zaczerwienienia. Błonica krtani, zwana jest krupem, doprowadza do zwężenia krtani na skutek obrzęku i pokrycia nalotami strun głosowych i rzekomych. Towarzyszy jej duszność, głośny, szczękający kaszel i narastająca chrypka, przechodząca w bezgłos. Błonica nosa charakteryzuje się zmianą błony śluzowej nosa, wyciekiem śluzowo-krwistym, ropno-krwistym, nadżerkami nozdrzy i wargi górnej.
Leczenie polega na wstrzyknięciu surowicy, zawierającej antytoksynę błoniczą. Leczenie antybiotykami ma znaczenie drugorzędne. Podaje się także witaminę C, kompleks witamin B i kokarboksylazę.
Zapobieganie polega na obowiązkowych szczepieniach w 2, 3, 4 i 5 miesiącu, uzupełniających pomiędzy 18, a 24 miesiącem i przypominających w 6 oraz 14 i 19 roku życia. W profilaktyce ważna jest izolacja i leczenie osób chorych oraz bezobjawowych nosicieli.
