Istnieją miejsca na świcie, m.in. w Japonii, Grecji czy Stanach, gdzie można spotkać wyjątkowo liczne populacje stulatków, osób które nie tylko dożywają sędziwego wieku, ale są też w świetnej formie. Wszyscy oni mają swój sposób na zachowanie długowieczności i rytuały niezmienione od wieków. Niebieskie strefy to obszary na kuli ziemskiej, w których połączenie stylu życia, diety i filozofii pozwala dożyć 100 lat i więcej, z zachowaniem wyjątkowej jakości życia.
Dziewięćdziesięciotrzyletni chirurg, który asystuje przy operacji na otwartym sercu czy stutrzyletnia sprzedawczyni warzyw nikogo nie dziwią w miejscach na świecie określanych przez naukowców jako niebieskie strefy. To wyjątkowe miejsca, w których mieszka najwięcej osób stuletnich i starszych. Ich mieszkańcy cieszą się doskonałym zdrowiem do późnej starości. Gdzie ich szukać? Takich energicznych i zdrowych stulatków znajdziemy, mi.n. na Japońskiej wyspie Okinawa, na Sardynii, na Kostaryce, wśród Adwentystów Dnia Siódmego w Kalifornii, na Greckiej wyspie Ikarii.
Jak długo może żyć człowiek? Urodzona 21 lutego 1875 roku Francuzka Jeanne Calment żyła rekordowe sto dwadzieścia dwa lata i 164 dni. Przez większość życia była aktywna umysłowo i fizycznie, a swoją długowieczność przypisywała porto, oliwie z oliwek i poczuciu humoru. Mieszkańcy niebieskich stref zachwycają jednak nie tylko długością życia, ale sprawnością fizyczną i umysłową.
Sprawni stulatkowie mają swoje sposoby na długowieczność. Długowieczni Sardyńczycy stosują prostą dietę, składającą się głównie z roślin i niewielkiej ilości mięsa. Na pierwszym miejscu stawiają rodzinę, w ciągu całego życia codziennie pokonywali około 8 kilometrów piechotą w górzystym terenie i każdego dnia wypijali kieliszek lub dwa czerwonego wina. Wino z ich regionu zawiera bowiem od dwóch do trzech razy więcej flawonoidów niż inne jego gatunki.
Najstarsi mieszkańcy japońskiej Okinawy potrafią podać powód, dla którego budzą się rano z chęcią do życia. Posiadanie celu daje im poczucie, że czują się potrzebni, nawet w wieku stu lat. Oni również stosowali dietę opierającą się głównie na roślinach. Warzywa smażone po chińsku, słodkie ziemniaki, tofu, gorzki melon to główne produkty w ich diecie. Niemal każdy okinawski stulatek ma lub miał swój ogródek, a praca w nim zapewniała codzienną dawkę ruchu i pozwalała odreagować stres, dając idealne źródło świeżych warzyw. Codzienne przebywanie na słońcu zapewnia okinawczykom odpowiednią ilość witaminy D przez cały rok. Okinawczycy mają przyjazne usposobienie, otaczają się kręgiem przyjaciół, którzy wspierają się finansowo i emocjonalnie.
Amerykańscy mistrzowie długowieczności to członkowie Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego mieszkający w południowej Kalifornii. Przez pół wieku członkowie tej społeczności, którym wiara nakazuje przestrzeganie zasad dobrego zdrowia, uczestniczyli w przełomowych badaniach zdrowotnych i żywieniowych. Wyniki badań potwierdzają wyjątkową kondycję obecnych dwudziestopięciolatków i wyjątkowo liczną grupę stulatków. Wiara wyraźnie zakazuje palenia papierosów, spożywania alkoholu. Nie pochwala jedzenia mięsa w jakiejkolwiek postaci, picia wysokokalorycznych napojów czy napojów z kofeiną. Dla wyznawców Kościoła ważny jest 24-godzinny szabat, czyli odpoczynek raz w tygodniu, który pozwala skupić się na rodzinie i Bogu.
Adwentyści pilnują dobrego wskaźnika masy ciała BMI. Ćwiczą umiarkowanie, ale regularnie, a jako przekąskę wybierają orzechy. Czynnie uczestniczą w aktywności charytatywnej i społecznej i w wieku nawet stu lat koncentrują się na pomaganiu innym. Wielu z nich jest wegetarianami, jedzą wczesną lekką kolację i piją dużo wody.
Stuletni mieszkańcy Kostaryki mają silne poczucie celu. Czują się potrzebni i włączają się w życie społeczności, mieszkają z rodziną, a dzieci i wnuki opiekują się seniorami. Obecni stulatkowie przez całe życie pracowali fizycznie i przebywali wystarczająco dużo czasu na słońcu, dzięki czemu ich organizmy produkowały odpowiednią ilość witaminy D.
Greccy Ikaryjczycy dożywający 100 lat to przeważnie ubodzy górale. Uprawianie ogródka, praca w polu to ich ćwiczenia. Ważnym elementem ich diety jest kozie mleko – bogate źródło wapnia, potasu i tryptofanu, związku, który uczestniczy w produkcji hormonu blokującego stres. Ich dieta to rodzaj diety śródziemnomorskiej z dużą ilością warzyw, owoców, produktów pełnoziarnistych, fasoli, ziemniaków i oliwy z oliwek. Mieszkańcy Ikarii piją duże ilości herbat ziołowych z przyjaciółmi i rodziną. Herbaty te to świetne źródło przeciwutleniaczy w ich diecie. Popołudniami robili sobie przerwę i ucinali drzemki. Ikaryjczycy stosowali posty. Ograniczenie spożycia kalorii, czyli post, w którym jemy o jedną trzecią mniej, niż zwykle, jest jedynym sprawdzonym naukowo sposobem na spowolnienie procesu starzenia się u ssaków. Regularne ograniczenie liczby spożytych kalorii, czy to w ramach diety, czy z pobudek religijnych, może być krokiem na drodze do długowieczności. Również dla tych społeczności rodzina i przyjaciele są najważniejsi, a dbanie o więzi społeczne sprzyja ogólnemu zdrowiu i długowieczności.
Warto przyjrzeć się bliżej mieszkańcom niebieskich stref i ich sposobom na długowieczność. Mądrość przekazywana z pokolenia na pokolenie może być dzisiaj ważną wskazówką nie tylko, jak dożyć sędziwego wieku, ale też jak zachować świetne zdrowie do późnej starości.
Chociaż geograficznie nie należymy do żadnej z nich, każdy może stworzyć własną niebieską strefę, naśladując zwyczaje najstarszych mieszkańców świata.