„Mamy kota na punkcie mleka” – pod tym hasłem podpisałoby się z pewnością wiele osób, jednak wciąż są i takie, które na biały napój patrzą sceptycznie. Jeśli zależy nam, by ze względu na wysoką zawartość witamin i składników mineralnych, takich jak na przykład wapń, dziecko nie rezygnowało całkowicie z mleka, warto przygotować smaczne i pełnowartościowe potrawy z mlekiem w składzie. I wcale nie muszą to być wyłącznie desery. Na bazie mleka przygotujemy również zupy i dania główne. Oto kilka propozycji, które powinny zachęcić „mlekowych” niejadków do spróbowania.
Kolorowe kanapki z twarożkiem – zrób to sam
Kanapki to najprostsza, a zarazem dająca nieograniczone pole do popisu potrawa, którą już kilkulatek (z niewielką pomocą rodzica przy krojeniu pieczywa) może sam przygotować – dla siebie i całej rodziny. Warto zachęcać dzieci, szczególnie te, których dieta jest uboga ze względu na niewielką liczbę potraw, które lubią, by puściły wodze fantazji i zaserwowały różnorodne kanapki.
Szykując się do przyrządzania, warto wraz z dzieckiem wybrać rozmaite składniki (nawet takie, których jeszcze nie próbowało lub nie lubi) i zastanowić się, jak je połączyć w pary czy większe grupy.
Świetną bazą może być twarożek (przyrządzony z białego sera ze śmietaną, jogurtem, lub kupiony gotowy) – będą do niego pasować zarówno wytrawne dodatki, takie jak wędlina i warzywa, jak i słodkie, jak powidła czy świeże owoce. Kiedy już składniki zostaną dobrane, a pieczywo pokrojone (takie, jakie każdy z członków rodziny lubi najbardziej), jest czas na swobodną twórczość, czyli nakładanie składników. Pozwólmy dziecku się pobrudzić, eksperymentować i próbować. Dzięki temu istnieje szansa, że przekona się do produktów, których do tej pory unikało.
Przepis na kanapki
Pieczywo – takie, jakie kto lubi, najlepiej dość zróżnicowane (pszenne, żytnie, razowe itp.)
Twarożek (lub biały ser, śmietana, jogurt)
Dowolne składniki, wg. upodobań – wędlina, warzywa, owoce, powidła itp.
Smoothie – zdrowy posiłek na początek dnia
Mleko do picia, ale w innej formie. Koktajle przygotowywane są zazwyczaj na bazie jogurtu, jednak nic nie stoi na przeszkodzie, by wykorzystać też mleko. Co ważne, może być to mleko o dowolnej zawartości tłuszczu czy mleko bez laktozy.
Mleczny koktajl na śniadanie znakomicie zastąpi płatki śniadaniowe czy gotowe jogurty. Wybierając samodzielnie dowolne składniki, mamy również kontrolę nad zawartością tłuszczu i cukru. Dodatek owoców to dodatkowa porcja witamin.
Do smoothie wykorzystać możemy niemal wszystkie owoce – sezonowe i mrożone, które wystarczy zmiksować ze szklanką mleka (1 porcja). Dosładzać również możemy wybranymi owocami (lub miodem) – znakomicie sprawdza się w tej roli banan, mango, gruszka czy namoczone daktyle. A dzięki kilku łyżkom płatków owsianych dostarczymy organizmowi cennego źródła błonnika, który ureguluje pracę jelit na dobry początek dnia.
Koktajle mleczne są bardzo pożywne. Dostarczają energii i sycą na długi czas. To również znakomity sposób, żeby zachęcić dzieci do jedzenia owoców i picia mleka. Maluchy z chęcią będą same dobierały swoje ulubione składniki.
Przepis na koktajl bananowo – truskawkowy
200 ml mleka
Pół banana
5 truskawek
Opcjonalnie – łyżka miodu
Pokruszone orzechy włoskie lub nasiona chia
Wszystkie składniki miksujemy, ewentualnie dosładzamy miodem i posypujemy orzechami/chia. Ilość składników modyfikujemy wg swoich upodobań. Smoothie możemy latem podawać ze zmiksowanym lodem.
Lekki omlet na mleku ze szpinakiem, fetą i pomidorami
Łatwy i szybki w przygotowaniu omlet to kolejny prosty sposób na pełnowartościowy posiłek, zarówno na śniadanie, jak i kolację, a nawet obiad. Omlety również możemy dowolnie modyfikować z ulubionymi składnikami, „spód” bowiem traktujemy jako bazę.
Różne są szkoły przyrządzania omletów. Jedni dodają mąkę, inni bazują na samych jajkach. Odrobina mleka do omletu sprawi, że będzie on bardziej puszysty. Z dodatkiem mąki (znakomicie nadaje się razowa), omlet będzie bardziej treściwi, ale również „ciężki”, dlatego niezbyt dobrze sprawdzi się na śniadanie. W wersji z mąką można wykorzystać go jako pożywne danie główne.
Dla dzieci lekki omlet bez mąki można przyrządzić również na słodko – z dowolnymi owocami, polany syropem klonowym lub miodem, a także z ulubioną konfiturą. Takim omletem możemy zastąpić tradycyjne naleśniki – o wiele zdrowiej!
Przepis (1 porcja)
2 jaja
2-3 łyżki mleka
3-4 pomidorki koktajlowe
Garść świeżego szpinaku
Ser feta do posypania
Świeży pieprz i sól morska lub himalajska
Jaja myjemy pod bieżącą wodą. Dobrze ubijamy z mlekiem w misce na gładką puszystą masę. Szpinak i pomidorki myjemy, odsączamy z wody. Pomidorki kroimy na ćwiartki. Rozgrzewamy masło lub oliwę z oliwek. Dodajemy szpinak i pomidorki. Chwilę smażymy. Następnie wylewamy na patelnię masę jajeczno-mleczną. Smażymy chwilę do ścięcia i obracamy.
Omlet wykładamy na talerz i posypujemy kawałkami sera feta, ew. świeżym szpinakiem. Doprawiamy do smaku.
Zupy na bazie lub z dodatkiem mleka
Nie bójmy się dodawać mleka zamiast śmietany. Jest ono mniej kaloryczne. Pamiętajmy jednak, że zupy z dodatkiem białego napoju będą słodsze – za to dzieci je polubią!
Śmietanę możemy zastąpić mlekiem w wielu zupach, jak na przykład kalafiorowa, szparagowa, ogórkowa. Sięgnijmy chociażby do tradycyjnej kuchni polskiej, w której niektóre zupy bazują właśnie na mleku, wymienić można chociażby zupę warzywną czy ziemniaczaną.
Zupa ziemniaczana, tzw. kartoflanka (1 porcja/przepis bazowy bez mięsa)
5-6 ziemniaków
2 marchewki
1 korzeń pietruszki
0,5 l mleka
2 łyżki masła
Gałka muszkatołowa do smaku, pieprz, sól
Umyte, obrane i pokrojone w kostkę warzywa gotujemy na pół twardo. Dodajemy ziemniaki pokrojone w kostkę. Wlewamy mleko i dodajemy masło. Ugotowaną zupę doprawiamy wg uznania. Zupę można zmiksować na krem i podać z grzankami serowymi. Do bulionu można również dodać filet z kurczaka lub/i zmodyfikować na pełnowartościową zupę warzywną, dodając brukselkę, kalafior, groszek, itd.
Krem z brokułów
Krem z brokułów to sposób na niejadka, który nie przepada za tym zdrowym, zielonym i pysznym warzywem, do którego mamy dostęp przez cały rok. Krem z brokułów doskonale komponuje się z grzankami w ziołach lub serowymi oraz z serem feta, który przełamie z pozoru nieciekawy dla dzieci smak. Do kremu możemy „przemycić” nie tylko mleko, ale i serek topiony lub serek śmietanowy.
Przepis (porcja dla 3-4 osób)
1 Brokuł
1-2 nieduże marchewki
1 nieduży korzeń pietruszki
Pół kostki sera feta
100 ml mleka
Sól, pieprz do smaku
Brokuł myjemy i oddzielamy od korzenia. Zalewamy wodą, tak aby był przykryty, wraz z pokrojonymi na porcje warzywami. Gotujemy do miękkości. Dodajemy ser feta lub serek śmietankowy/topiony oraz mleko. Miksujemy. Na przygotowany krem możemy dodać ziołowe grzanki (tymianek, rozmaryn), itd., oraz pokruszony ser feta. Zupę z brokułów dobrze jest przełamać kwaśnym dodatkiem.
Zupa z dyni z zacierkami
Ta zupa to ukochana potrawa wielu dzieci, dlatego można mieć niemal stuprocentową pewność, że przypadnie do gustu także tym maluchom, które jeszcze jej nie znają. Przygotowanie tej zupy jest bardzo proste i wymaga zaledwie 3-4 składników.
Przepis (porcja dla 3-4 osób)
Ok. 1,5 kg dyni – najlepsza będzie taka z zielono-niebieską skórą lub Hokkaido
300 ml mleka
Paczka zacierek
Ew. cukier trzcinowy do smaku
Dynię myjemy, wydrążamy i kroimy na dość cienkie półksiężyce. Kładziemy na blasze wyłożonej folią aluminiową i przykrywamy drugim płatem folii. Wstawiamy do piekarnika nagrzanego do 180 stopni na ok. 60 min. lub do chwili, kiedy będzie miękka. Gdy lekko wystygnie, wybieramy miękki miąższ, tak by została tylko skórka. Przekładamy miąższ do garnka i miksujemy blenderem. Otrzymają gęstą pulpę rozcieńczamy mlekiem, ale nie za bardzo. Zupa ma mieć kremową konsystencję. Jeśli wybraliśmy odpowiednio dojrzałą dynię, nie ma konieczności dosypywania cukru. Zacierki gotujemy zgodnie z instrukcją na opakowaniu (solimy tylko trochę). Zupę możemy podawać na gorąco lub chłodną.
Deser ryżowy na mleku z rodzynkami i cynamonem
Coś na deser. Mleko znakomicie nadaje się do gotowania np. ryżu, zamiast… wody. Podobnie jak gotujemy risotto.
Nasze babcie i prababcie właśnie tak przyrządzały mleczne zupy z dodatkiem ryżu, a nawet makaronu – kto z nas nie jadł w dzieciństwie „zacierki na mleku”. Ugotowany ryż na mleku można wykorzystać jako bazę do wielu słodkich dodatków.
Przepis
200 ml mleka
2-4 łyżeczek cukru waniliowego
1 ½ szklanki ryżu
Pół szklanki rodzynek
Łyżeczka cynamonu
Cukier waniliowy rozpuścić w mleku. Dodać ryż i gotować na małym ogniu al dente (uważając, aby się nie przypaliło). Uzupełniać mlekiem, jeśli ryż „wchłonie” zbyt dużo mleka. Na koniec gotowania dodać rodzynki. Przełożyć do miseczki i posypać cynamonem. Można podawać na ciepło i na zimno. Również z ulubionymi sezonowymi owocami.
Projekt „Mamy kota na punkcie mleka” realizowany jest przez Polską Izbę Mleka i sfinansowany z Funduszu Promocji Mleka ma na celu przekazania informacji na temat mleka i produktów mlecznych.
Materiał przygotowany na zlecenie Polskiej Izby Mleka.