Wielkanoc już wkrótce – jak co roku będziemy się starać, by na stole pojawiły się potrawy o doskonałym smaku. Chcemy choć trochę zaskoczyć zgromadzonych przy świątecznym stole, a co więcej zależy nam, by każdy znalazł na nim swoje ulubione smakołyki. Ma być więc przede wszystkim smacznie i różnorodnie. O tę różnorodność szczególnie dbamy właśnie podczas świątecznych okazji. Niestety, znacznie mniej na co dzień – podczas zabieganego tygodnia często sięgamy po tzw. pewniaki, co skutkuje tym, że ograniczamy swój jadłospis do kilku powtarzających się potraw.
Czas zmienić tę sytuację, bo różnorodna dieta jest podstawą zdrowego stylu życia. Dlatego idea różnorodności diety stała się jednym z kluczowych aspektów akcji marki Knorr i Fundacji Samodzielność od Kuchni „Pomaganie przez gotowanie”, mającej na celu pomoc wychowankom Domów Dziecka.
Prawidłowe żywienie ma ogromne znaczenie dla naszego zdrowia. Wpływa nie tylko na naszą sylwetkę, ale również na samopoczucie, wspomaga sprawność umysłową, a także wpływa na redukcję niektórych czynników ryzyka chorób. Dlatego niezwykle istotne jest, by zdrowe nawyki żywieniowe były nieodłączną częścią każdego naszego dnia. Powinniśmy wprowadzać je w naszych domach i kształtować wśród najmłodszych.
Jednym z filarów, na którym opiera się prawidłowe żywienie, jest różnorodność. Nasza dieta powinna być bowiem jak najbardziej urozmaicona, a to zróżnicowanie należy rozumieć w kilku różnych aspektach:
1. Różnorodność składników
Przygotowując dania, powinniśmy sięgać po składniki z różnych grup produktów. Podstawą każdego posiłku powinny być warzywa i owoce. Oprócz nich w jadłospisie mają się znajdować produkty zbożowe, mleczne, mięso, ryby, jajka, zdrowe tłuszcze roślinne (np. olej rzepakowy, oliwa z oliwek). Dzięki takiej różnorodności mamy możliwość graniczącą z pewnością, że dostarczymy swojemu organizmowi wszystkie niezbędne składniki odżywcze.
Ponadto, także w ramach poszczególnych grup produktów powinniśmy kierować się zasadą różnorodności. I tak przykładowo w diecie mają się znaleźć zarówno owoce sezonowe, dostępne „z naszego ogródka”, jak i np. cytrusy. Planując posiłki z ryb lub mięsa, wybierajmy ich różne gatunki. Także sięgając po produkty zbożowe, mamy szeroki wybór – odkryjmy bogactwo kasz, płatków śniadaniowych, otrębów, makaronów. Dzięki takiemu podejściu unikniemy kulinarnej nudy!
2. Różnorodność technik przygotowywania posiłków
Zmieniajmy sposób przyrządzania dań, mając do wyboru szeroki wachlarz możliwości –gotowanie w wodzie i na parze, pieczenie, duszenie, grillowanie, blanszowanie. Dzięki różnorodności stosowanych technik obróbki kulinarnej unikniemy w kuchni rutyny, a dzięki przygotowaniu znanych produktów w innowacyjny sposób odkryjemy nowe smaki. A być może dzięki temu zachęcimy też do zjedzenia niektórych produktów naszego domowego niejadka?
Co ważne, mowa tu nie tylko o technikach przygotowywania mięsa czy ryb. Także owoce i warzywa możemy spożywać w różnej postaci – w pierwszej kolejności świeże, ale także gotowane, kiszone, pieczone, w postaci musu czy koktajlu.
3. Różnorodność wielkości porcji ze względu na zapotrzebowanie energetyczne
Niezwykle ważne jest zachowywanie równowagi energetycznej, czyli zapewnienie organizmowi odpowiedniej dawki energii pozyskanej z pokarmów. To zapotrzebowanie może się różnić w konkretnych dniach, w zależności od sposobu spędzania czasu, ilości aktywności fizycznej. Jeśli planujemy intensywny dzień, w którym zużytkujemy dużo energii, powinniśmy jej dostarczyć z jedzeniem więcej niż podczas dnia, który spędzamy na przykład w większości podczas pracy siedzącej. Oczywiście wszystkie posiłki winny być spożywane regularnie. Powinniśmy jeść 5 posiłków dziennie, co 3-4 godziny. Najlepiej, aby każdego dnia były one o stałych porach. Dzięki temu będziemy dostarczać organizmowi odpowiednie porcje energii przez cały dzień.
Jak to zrobić?
A oto kilka konkretnych rad, które pomogą wprowadzić do domowego menu zasadę różnorodności:
1. Planuj
Podstawą działania jest plan – także w domowej kuchni. Stwórz jadłospis na cały tydzień i zapisz go. Mając taką szerszą perspektywę, łatwiej ocenisz, czy w menu znalazły się różnorodne produkty, z różnych grup, czy będziesz stosować różnorodne techniki kulinarne, czy kaloryczność posiłków będzie odpowiadać temu, jakie aktywności będziesz podejmować w najbliższych dniach.
2. „Zwiedzaj”
Podczas większych zakupów, warto zaglądać do różnych alejek sklepowych – a nuż okaże się, że odkryjesz produkty, które będą doskonałymi zamiennikami tych, które już znasz i jesz zbyt często. Ponadto kontroluj koszyk – czy są w nim rozmaite produkty, które pozwolą przygotować różnorodne posiłki, dzięki czemu łatwiej skomponujesz odpowiednio zbilansowaną dietę. Czytaj etykiety – wybieraj produkty z korzystnym składem, jak najmniej przetworzone.
3. Przechowuj
Szybkie tempo życia sprawia, że najczęściej nie mamy zbyt wiele czasu na gotowanie. Z tego względu chcemy przygotowywać posiłki, które będziemy jeść 2-3, a nawet więcej dni z rzędu. W takiej metodzie przygotowywania posiłków „na zapas” nie ma nic złego, warto jednak ten sposób wykorzystać mądrze, z korzyścią dla różnorodności diety. Przygotowujmy większe ilości, ale ich miejsce w jadłospisie rozplanujmy w czasie, wykorzystując metody przechowywania żywności. Porcje „na zapas” możemy mrozić czy wekować. Kolejnego dnia zjedzmy inny posiłek, a te zapasy będą jak znalazł za jakiś czas.
4. Jedz sezonowo
Korzystaj z dobrodziejstw jedzenia sezonowego. I tak jak zimą trudniej nam zadbać o różnorodność warzyw czy owoców, tak w okresie od wiosny do jesieni czerpmy z bogactwa, jakie oferuje nam natura.
5. Postaw na kolor
Im bardziej kolorowo na talerzu, tym lepiej! Nie dość, że dzięki temu nasz posiłek będzie zróżnicowany pod kątem witamin i składników mineralnych, to jeszcze znakomicie zachęci do jedzenia.
Różnorodnie, czyli zdrowo
Nauka właściwych nawyków żywieniowych, w tym stosowania różnorodnej diety, jest także jednym z kluczowych elementów warsztatów kulinarnych prowadzonych dla wychowanków domów dziecka przez markę Knorr i Fundację Samodzielność od Kuchni. W ramach akcji „Pomaganie przez gotowanie” już drugi rok w wybranych miastach w Polsce odbywają się cykle spotkań kulinarnych, na których młodzież uczy się gotować, ale także poznaje zasady właściwego odżywiania się. Uczestnicy dowiadują się, jak ważna jest zróżnicowana dieta – oparta na wykorzystywaniu produktów z różnych grup, stosowaniu rozmaitych technik przygotowywania posiłków, bazująca na różnorodności smaków, barw i zapachów. Dzięki temu uczestnicy będą mogli w przyszłości samodzielnie odpowiednio komponować swój jadłospis. Pierwszy tegoroczny cykl warsztatów odbędzie się w Katowicach w dniach 26 i 28 marca, oraz 1 i 3 kwietnia.
Więcej informacji o akcji znajduje się na www.pomagamzknorr.pl
O Fundacji Samodzielność od Kuchni:
Fundacja Samodzielność od Kuchni powstała, by pomóc przygotowywać młodzież z domów dziecka do samodzielności. Za powstaniem fundacji stoją Katia Roman-Trzaska, założycielka szkoły gotowania dla dzieci Little Chef, oraz Zuzanna Skoczek – edukatorka kulinarna. Stworzona przez Katię Roman-Trzaskę w 2007 r. szkoła gotowania dla dzieci Little Chef przeszkoliła niemal 74 000 dzieci i była pierwszym impulsem do założenia Fundacji. Przez ostatnie trzy lata Katia i Zuzanna prowadzą projekt Samodzielność od Kuchni dla młodzieży z domów dziecka, w którym udział wzięło około stu wychowanków. Właśnie podczas tych działań zrodził się pomysł fundacji, która w bezpośredni sposób pozwoliłaby skupić się na z pozoru prostym zadaniu, jakim jest samodzielność w przygotowywaniu posiłków. Gotowanie zwiększa poczucie własnej wartości, pomaga w budowaniu więzi, a może też otworzyć możliwości zawodowe.