Badania potwierdzają pilną potrzebę zadbania o dobrostan psychicznydzieci i młodzieży. Raport kampanii społecznej „Dom zaczyna się od serca” wskazuje, że tylko 2% nastolatków rozmawia z domownikami o radzeniu sobie z problemami. W celu poprawy tej sytuacji eksperci proponują m.in. karty edukacyjne, które mogą ułatwić głębsze rozmowy podczas spotkań rodzinnych.
Wyniki badań przeprowadzonych na zlecenie firmy Pepco, wśród osób w wieku 16-18 lat[1] w ramach kampanii „Dom zaczyna się od serca” nie pozostawiają złudzeń – młodzi ludzie zauważają i odczuwają duże trudności w komunikacji w swoich domach. Aż połowa zapytanych nastolatków nie potrafi mówić o tym, co czuje, a 47% nastolatków przy rozmowie o uczuciach boi się niezrozumienia. Kwestie potrzeb oraz uczuć i emocji są najrzadziej poruszanymi tematami podczas rozmów między domownikami. Z kolei o potrzebie poradzenia sobie z własnymi problemami rozmawia z domownikami jedynie 2% respondentów. Tymczasem eksperci zaznaczają, że dbałość o kontakt między domownikami ma duży wpływ na ogólny komfort i rozwój życia młodych osób:
– Dobre relacje pomiędzy członkami rodziny wzmacniają zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży, zmniejszają częstość dolegliwości psychosomatycznych oraz ryzyko zachowań agresywnych i używania substancji psychoaktywnych – komentuje wyniki badań Anna Hauser, psycholog związana z fundacją Happy Kids. – Dzieciom trudno jest rozmawiać z rodzicami o przykrych zdarzeniach w obawie o brak zrozumienia, o reakcję czy też obnażenie swoich słabości. Za to chętnie mówią o pozytywnych zdarzeniach, z nadzieją na aprobatę ze strony członków rodziny. Widzimy zatem, jak ważne jest, abyśmy już od najmłodszych lat wpajali naszym pociechom, że nie muszą być idealne, aby być dla nas najważniejsze.
Pierwszy krok to rozmowa
Nastolatkowie krytycznie oceniają otwartość innych osób do rozmów – 35 proc. nastolatków uważa, że domownicy nie dzielą się swoimi problemami, nawet gdy są bardzo osobiste. Zarazem tylko 42 proc. młodych osób twierdzi, że w ich domach potrafi się sprawnie rozwiązywać nieporozumienia. Niemal jedna trzecia badanych młodych osób (31%) czuje, że nie są traktowani po partnersku przez mieszkających w tym samym domu bliskich.
W pokonaniu zdiagnozowanych trudności społecznych mogą przydać się pomoce, z których domownicy skorzystają bez potrzeby szczególnych przygotowań. Przykładem takiego narzędzia jest psychoedukacyjna gra karciana „Opowiem Ci o tym” przygotowana w ramach kampanii „Dom zaczyna się od serca” realizowanej przez Pepco.
Spotkać się w rodzinnym gronie
– Dla dzieci fundamentalne znaczenie ma to, czy są widziane, rozumiane i akceptowane przez swoich bliskich. Na ogół zarówno dzielenie się swoimi odpowiedziami, jak i słuchanie tego, co mają do powiedzenia inni członkowie rodziny, sprawia młodym osobom radość. Dzieci, szczególnie te starsze, są zainteresowane tym, co rodzic myśli, co lubi i o czym marzy, a warto pamiętać, że od prostych pytań można dojść do poruszających i ważnych odkryć – tłumaczy zamysł autorka gry, Dagmara Teczke, psycholożka i psychoterapeutka. – Prosta forma pytań i pozytywny wydźwięk kart mają ułatwić zarówno dzieciom, jak i dorosłym bezpieczne i stopniowe dzielenie się swoimi myślami, potrzebami i pragnieniami. W grę można grać wielokrotnie w różnych okresach i z różnymi osobami bez górnej granicy wieku, zarówno w kręgu najbliższej rodziny, jak i przyjaciół.
Gra karciana „Opowiem Ci o tym” jest dostępna w formie do zagrania online oraz do samodzielnego wydruku talii, w skład której wchodzi 30 kart i oddzielna karta z instrukcją. W ten sposób rozgrywki mogą zostać przeprowadzone niezależnie od dostępu do internetu, przykładowo w czasie wspólnych wyjazdów czy jako urozmaicenie rodzinnych świąt. Być może dzieki temu, to właśnie przy wigilijnym stole rozpocznie się rozmowa, która otworzy nas na dialog o uczuciach i potrzebach w naszych domach.
W grę można zagrać na stronie kampanii pod adresem: https://domzaczynasieodserca.pepco.eu/#karty
[1] Badanie o charakterze ilościowym (CAWI, N=317) i jakościowym w formie wywiadów pogłębionych (N=8) przeprowadzone przez K+Research by Insight Lab we wrześniu 2023 r. w ramach kampanii społecznej „Dom zaczyna się od serca” Pepco.