Sen jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Stanowi nie tylko biologiczną potrzebę regeneracji, ale również korzystnie wpływa na rozwój dziecka. Zadbaj, aby sen twojego dziecka był jak najlepszej jakości.
Przyjmuje się, że człowiek przesypia 1/3 swojego życia. Noworodek śpi ponad 20 godzin na dobę, niemowlak w kolejnych miesiącach życia śpi od 13 do 18 godzin, dziecko w wieku przedszkolnym zazwyczaj potrzebuje 12 godzin na sen, natomiast dzieci w pierwszych latach szkolnych (6-12 lat) 9-12 godzin, a młodzież (13-18 lat) 8-10 godzin dziennie. W czasie snu w organizmie dziecka zachodzi w tym czasie szereg różnych procesów rozwojowych.
Co się dzieje z organizmem w czasie snu?
Przede wszystkim regeneruje się, dzięki czemu dziecko wstaje wypoczęte, zrelaksowane, w dobrym nastroju. Pozwala odpocząć od bombardujących dziecko ze wszystkich stron bodźców, emocji, wrażeń itp. Po drugie w czasie snu przysadka mózgowa wydziela hormon wzrostu (somatotropinę), który umożliwia fizyczny wzrost. Kolejny proces, jaki zachodzi w mózgu w czasie snu (faza REM), to konsolidowanie śladów pamięciowych, czyli najprościej mówiąc, podczas snu dziecko uczy się! Niejako mózg sam wykonuje porządki – kasuje niepotrzebne informacje, by nie zaprzątały myśli, równocześnie systematyzuje i odpowiednio kategoryzuje zdobytą wiedzę i umiejętności.
Wyspane dziecko lepiej się koncentruje, szybciej przyswaja wiedzę, jest sprawniejsze ruchowo. Z badań wynika, że takie dziecko ma też lepiej rozwiniętą wyobraźnię, jest bardziej kreatywne, ma lepszy apetyt i łatwiej nawiązuje kontakty z ludźmi.
Analogicznie dziecko, które ma problemy z zasypianiem lub jego sen jest płytki, z licznymi wybudzeniami jest marudne, nie ma ochoty na zabawę, może również bywać podenerwowane, a co za tym idzie, przejawiać agresywne zachowanie i być niestabilne emocjonalnie. Dlatego tak ważne jest, aby stworzyć dziecku jak najbardziej optymalne warunki do snu.
Zadbaj o higienę snu!
Właściwe rozplanowanie zajęć w ciągu dnia, powtarzalność i odpowiednia atmosfera to klucz do sukcesu, jakim jest zdrowy i spokojny sen. Jeśli chcemy, by dziecko wstawało wypoczęte, koniecznie zadbajmy więc o higienę snu. Co to takiego? Najprościej mówiąc, to wszystkie nasze działania i zachowania, które mają doprowadzić do uzyskania najlepszej jakości snu. Aby to osiągnąć:
• Wprowadź stałe rytuały – np. sprzątanie zabawek, kolacja, wieczorynka, kąpiel, sen. Ważne by godziny snu były codziennie takie same.
• Zadbaj o odpowiednią atmosferę – ważne, by sypialnia dziecka była odpowiednio przygotowana. Przede wszystkim pokój powinien być przewietrzony, a temperatura nie przekraczać 19 st. C., warto przyzwyczajać dziecko do ciemności, jest to bowiem sygnał dla mózgu, że nadszedł czas snu. Jeśli dziecku nie wystarcza twoja obecność zapal delikatną nocną lampkę i pozwól dziecku zabrać do łóżka ulubioną przytulankę.
• Usuń „przeszkadzajki” – telewizor, muzyka, światło, wieczorne wygłupy – to wszystko niepotrzebnie pobudza dziecko zamiast je wyciszyć, dlatego warto wyeliminować je z sypialni dziecka.
• Pozwól dziecku zmęczyć się – w ciągu dnia zadbaj o odpowiednią dawkę ruchu, szczególnie na świeżym powietrzu.
Co z drzemkami?
Wielu rodziców bez względu na wiek swojej pociechy zastanawia się, ile powinien trwać jej sen. Rodzice noworodka czy niemowlaka martwią się zwykle, czy maluch śpi wystarczająco długo. A co jeśli starsze dziecko lubi drzemki w ciągu dnia? Nie należy oduczać na siłę odpoczywania w postaci krótkich drzemek w ciągu dnia. Nie wolno też zmuszać do nich dzieci. Warto sobie uświadomić, że nasz organizm jest tak skonstruowany, by dawać znać, czy sen jest mu potrzebny, czy też nie. Drzemka w życiu dziecka jest bardzo ważnym elementem w całym rozkładzie dnia, ale zmuszanie go do snu może przynieść więcej szkód niż pożytku. Zapotrzebowanie na sen jest bowiem różne. Niektóre dzieci nie potrzebują drzemek już w wieku 2-3 lat, inne lubią pospać w dzień nawet mając 5 czy 7 lat! Obserwujmy zatem nasze pociechy i pozwalajmy spać im zgodnie z ich zegarem wewnętrznym. Jeśli dziecko pomimo drzemki (1 czy 2 godzinnej) bez problemu zasypia wieczorem, widocznie ma potrzebę regeneracji w ciągu dnia i my jako rodzice powinniśmy mu to umożliwić. Jeśli jednak drzemki ewidentnie rozbijają dziecko, a sam proces zasypiania jest dla niego trudny – protestuje ono, płacze, znajdźmy inny sposób na zregenerowanie smyka. Być może wystarczy krótkie leżakowanie, wyciszająca zabawa, czytanie, słuchanie relaksacyjnej muzyki itp. Możemy również poeksperymentować z godzinami snu.
Sen jest niezwykle ważnym i nieodłącznym elementem naszego życia, dlatego warto od najmłodszych lat uczyć dzieci, jak efektywnie spać. Do nas rodziców należy odczytywanie sygnałów zmęczenia u dzieci i pokierowanie nimi tak, by w odpowiednim momencie znalazły się w swoim łóżku, aby zregenerować organizm i przygotować się na nowe przygody jakie przyniesie kolejny dzień.
