Nie da się zaprzeczyć, że karmienie piersią to najlepsza inwestycja w zdrowie niemowlęcia. Warunkiem jest jednak prawidłowa dieta mamy podczas laktacji. Wraz z mlekiem matki dziecko otrzymuje niezbędne wartości odżywcze, minerały i witaminy. Jednak niektóre z nich nie występują w ilości wystarczającej na pokrycie zapotrzebowania szybko rozwijającego się malucha. Dlatego warto wiedzieć jak i kiedy rozszerzać dietę niemowlaka aby dostarczyć maluchowi odpowiednią ilość wszystkich składników.
Niemowlętom karmionym sztucznie nie powinno niczego zabraknąć, gdyż dzisiejsze mleka modyfikowane są witaminizowane i bogate w składniki niezbędne do prawidłowego rozwoju i wzrostu. Jednak nie jest to oczywiste i o suplementacji zawsze decyduje lekarz, bo wszystko zależy od tego, ile i jaki rodzaj mleka spożywa dziecko.
Witamina D3 – dla dobrych kości i mocnych zębów
Ze względu na dość intensywny rozwój kości i kory mózgowej w pierwszych miesiącach życia dziecka, wzrasta zapotrzebowanie na wapń i witaminę D3. Do tego pora roku, w jakiej urodziło się dziecko, również decyduje o zapotrzebowaniu.
Dzieje się tak dlatego, że jesienią i zimą mamy zbyt małe nasłonecznienie, a witamina D3 syntetyzuje się w skórze pod wpływem promieni UV. Zapotrzebowanie na tę witaminę w pierwszym półroczu życia dla niemowląt karmionych piersią wynosi 10 µg (400 j.m.) Taką dawkę powinny przyjmować zdrowe dzieci, w innym przypadku dawkę ustala lekarz.
Działanie witaminy D3 polega na regulacji poziomu fosforu i wapnia w organizmie, wpływających na prawidłowy rozwój kośćca, sprawne funkcjonowanie układu mięśniowego i odpornościowego.
Niedobory mogą prowadzić do: krzywicy i zaburzeń odporności, stanów zapalnych skóry, pogorszenia słuchu i wielu innych.
Aby wzbogacić dietę niemowląt po 6. miesiącu życia w witaminę D3, należy wprowadzać niżej wymienione produkty, zgodnie z zaleceniami:
- Tran – olej rybny polecany już od 6. miesiąca życia
- Żółtko jaj – w 7. miesiącu życia;
- Naturalne masło – od 7.-8. miesiąca życia jako dodatek do zup; Żółty ser – od 2. roku życia;
- Tłuste ryby – po 12. miesiącu życia.
- Promienie UV powodują syntezę witaminy D w skórze.
Witamina K – regulowanie procesów krzepnięcia krwi
U noworodków występuje niedobór czynników krzepnięcia związanych z witaminą K, wynikający z jej słabego przechodzenia przez łożysko, który nasila się w pierwszych dniach życia.
Dlatego podawana jest ona domięśniowo noworodkom jeszcze w szpitalu zaraz po urodzeniu, aby wzmocnić organizm i zapobiec ewentualnym krwawieniom z przewodu pokarmowego, rany pępkowej czy błon śluzowych.
Powinniśmy podawać ją w zaleconych przez pediatrę dawkach (zwykle 25 µg dziennie) od 8. dnia do końca 3. miesiąca życia niemowlęcia.
Jej rola polega na: regulowaniu procesów krzepnięcia krwi i metabolizmu wapnia, mineralizacji tkanki kostnej, a jej niedobory mogą prowadzić do krwawienia i nieprawidłowości w zrastaniu się ciemiączka czy gojeniu rany po pępowinie.
Ma dodatkowo działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybiczne.
Aby wzbogacić dietę niemowląt po 6. miesiącu życia w witaminę K, należy wprowadzać niżej wymienione produkty:
- Ziemniaki, brokuły – zalecane po 6. miesiącu życia;
- Żółtko jaj – w 7. miesiącu życia;
- Zielone warzywa liściaste: szpinak, sałata, kalarepka – po 8. miesiącu życia;
- Produkty zbożowe – po 7. miesiącu życia;
- Fermentowane produkty mleczne – jogurt, kefir, maślanka – po 12. miesiącu życia;
- Owoce: brzoskwinie, truskawki, awokado, pomidory – po 10. miesiącu życia.
Kwas foliowy – żelazna siła
Przyjmowanie tej witaminy (B9) zaleca się, na długo zanim pomyślimy o posiadaniu potomstwa! Jest tak ważna, ponieważ zapobiega wadom wrodzonym cewy nerwowej płodu.
Ponadto stymuluje rozwój układu nerwowego podczas pierwszych miesięcy życia, dlatego powinniśmy zadbać o jej prawidłową suplementację w mieszankach modyfikowanych.
Mamy karmiące piersią powinny kontynuować przyjmowanie kwasu foliowego (0,4 mg dziennie) przez cały okres laktacji. Szczególnie ważna jest jego suplementacja u wcześniaków narażonych na ryzyko anemii wynikającej z braku zapasów żelaza, które odkładają się w tkankach w życiu płodowym dopiero w ostatnich 4 tygodniach ciąży.
Kwas foliowy odpowiada za:
- proces organogenezy, czyli tworzenia narządów dziecka w pierwszych tygodniach ciąży,
- prawidłowy rozwój układu nerwowego,
- procesy naprawy i tworzenia genów,
- syntezę białek budujących komórki ciała
- proces tworzenia i dojrzewania czerwonych krwinek – zapobieganie anemii.
Aby wzbogacić dietę niemowląt po 6. miesiącu życia w kwas foliowy, należy wprowadzać niżej wymienione produkty:
- Ryż – po 6. miesiącu życia;
- Żółtko jaj – w 7. miesiącu życia;l
- Rośliny strączkowe: fasolka szparagowa, soczewica, soja, groszek – po 7. miesiącu życia;
- Buraki – po 7. miesiącu życia;
- Zielone warzywa liściaste: natka pietruszki, brokuły, szpinak, sałata, kalarepka, szparagi, brukselka – po 7.-8. miesiącu życia.
- Produkty zbożowe: otręby pszenne, kasza jęczmienna – po 7. miesiącu życia;
- Owoce : awokado, banany – po 10. miesiącu życia;
- Nasiona słonecznika – po 12. miesiącu życia;
- Karob, melasa buraczana – po 12. miesiącu życia;
- Cytrusy: pomarańcze – po 12. miesiącu życia.