Depresja jest chorobą która dotyka niestety również dzieci i choć zdarza się wśród nich statystycznie rzadziej niż w populacji dorosłych (1-2 % u dzieci, a ok.10% u dorosłych) warto mieć świadomość zagrożenia i pozostać uważnym na niepokojące sygnały.
Objawy depresji
« Klasycznymi » objawami depresji są : obniżenie nastroju, utrata zainteresowań, brak odczuwania przyjemności, spadek energii albo zwiększona męczliwość. Depresja ma jednak wiele twarzy i może się manifestować również, oprócz wymienionych powyżej objawów, poprzez: kłopoty ze snem (bezsenność albo nadmierną senność), znaczącą zmianę apetytu i wagi (u dzieci może to być brak spodziewanego przybierania na wadze), wycofanie z życia społecznego, nieumiejętność podejmowania decyzji, kłopoty z koncentracją i uczeniem się, drażliwość, poczucie bezradności, pesymizm, niewyjaśnione i przedłużające się bóle brzucha, głowy (somatyzacje), spadek zaufania i szacunku do siebie, poczucie winy, spowolnienie albo pobudzenie psychoruchowe, myśli albo próby samobójcze. By móc mówić o depresji, objawy powinny być obserwowane przez co najmniej okres dwóch tygodni, powinny stanowić zmianę w stosunku do dotychczasowego usposobienia i sposobu bycia dziecka, nie powinno dać się ich wyjaśnić żałobą czy poważną stratą w życiu dziecka.
Na zachorowalność na depresję mają wpływ zarówno czynniki genetyczne jak i środowisko w którym żyjemy, a także sytuacje i problemy z którymi musimy sobie radzić. Wiadomo, że dzieci rodziców depresyjnych częściej zapadają na depresję niż dzieci rodziców zdrowych. Osoby, które zachorowały na depresję w dzieciństwie lub jako nastolatki z większym prawdopodobieństwem zachorują ponownie w dorosłości. Depresja bywa również reakcją na trudne wydarzenia w życiu- śmierć, stratę, rozwód rodziców.Na jej rozwój mają wpływ czynniki biologiczne – zaburzenia równowagi chemicznej w mózgu oraz czynniki osobowościowe– niektóre dzieci mogą mieć problemy z adaptacją do zachodzących zmian, mogą mieć silniejszą tendencję do wpadania w smutny nastrój, gorszą odporność na stres.
Pamiętajmy, że każdemu zdarzają się gorsze dni czy powody do głębokiego smutku i żalu, jednak zazwyczaj zdrowe osoby dość szybko radzą sobie z nimi i wracają do zwykłego funkjonowania.
Osoby cierpiące z powodu depresji nie mogą się wyrwać ze swojego stanu i potrzbują fachowej pomocy.
Jak leczyć depresję?
Depresja jest chorobą psychiczną i wymaga leczenia. Warto zdać sobie sprawę, że w jej przypadku nie pomoże rada « weź się w garść » czy « uśmiechnij się! ». Nastolatki i osoby dorosłe powinny skorzystać z leczenia farmakologicznego i psychoterapii, u dzieci skuteczniejsza wydaje się być sama psychoterapia (za: Kendall, 2004). Najlepsze efekty przynosi terapia poznawczo-behawioralna podczas której osoba z depresją uczy się samokontroli, rozwiązywania problemów, planowania aktywności, które sprawiają jej przyjemność, mniejszego krytycyzmu w stosunku do siebie, powrotu do bycia wśród ludzi. Dzieci i młodzież cierpiące z powodu depresji szybciej uporają się z chorobą otrzymując wsparcie od swoich bliskich- rodziców, rodzeństwa, przyjaciół.
Warto rozmawiać z dziećmi o tym, co sprawia że nie czują się dobrze, zapewniać je o swoich uczuciach i akceptacji, zdejmować z nich poczucie winy. Mówienie o uczuciach jest bardzo ważne dla emocjonalnego rozwoju dzieci, ponieważ to głównie ze sfery emocjonalnej pochodzą zaburzenia związane z depresją. Można więc otwarte i pełne akceptacji rozmowy o uczuciach wprowadzić w życie w ramach profilaktyki przeciwdepresyjnej i w ogóle, dla wzmacniania więzi z dzieckiem. Jeśli podejrzewamy, że dziecko może mieć depresję nie whajmy się udać do psychologa czy psychiatry w celu diagnozy i ewentualnej pomocy. Depresja jest poważną chorobą, nie leczona nasila się i może skończyć się nawet śmiercią.
