Pierwszy rok życia dziecka to okres intensywnego wzrostu i czas, w którym maluszek poznaje świat. Zabawa może mu z pewnością pomóc w odkrywaniu tego świata, a dodatkowo znacząco wpłynąć na jego rozwój.
Zaraz po narodzinach
Zaraz po narodzinach maluszek głównie śpi i je. Dopiero około trzeciego miesiąca życia wydłużają się okresy czuwania i dziecko zaczyna być coraz bardziej zainteresowane tym, co dzieje się wokół niego. Niemowlę nie potrafi jeszcze trzymać zabawki, ale chętnie nasłuchuje, a obrazy, na które spogląda, są coraz wyraźniejsze.
W tym czasie pokażmy maluszkowi, czym jest dotyk. Możemy go delikatnie masować, przytulać, głaskać, kołysać i nosić na rękach. W tak zwanym okresie adaptacyjnym nie bombardujmy niemowlaka zbyt dużą ilością zabawek i nie usiłujmy za wszelką cenę go w jakiś sposób zabawiać.
Bardzo istotne w tym czasie są bodźce dźwiękowe. Starajmy się mówić do maluszka jak najwięcej. Opowiadajmy mu o tym, co dzieje się wokół, śpiewajmy piosenki lub włączmy spokojną muzykę.
Maluszek może trenować też podnoszenie główki. W tym celu połóżmy szkraba na brzuszku i zachęćmy go do ćwiczeń, pokazując wyraźną, najlepiej czarno-białą ilustrację lub zabawkę w kontrastowych kolorach. Możemy również położyć dziecko na swoim brzuchu i zachęcać, aby na nas spojrzało.
Pokazujmy dziecku grzechotkę i potrząsajmy nią raz z jednej, raz z drugiej strony. Malec będzie szukał źródła dźwięku i odwracał główkę w jego kierunku. Pamiętajmy, aby zabawkę przesuwać powoli i zakończyć zabawę jeśli zauważymy, że dziecko jest już zmęczone i odwraca się od pokazywanego przez nas przedmiotu.
Po trzecim miesiącu życia
Starszy niemowlak zaczyna chwytać różnego rodzaju przedmioty. Zadbajmy o to, aby podawane przez nas zabawki miały różną fakturę. Uszyte z różnych rodzajów materiału pluszaki czy kostki sensoryczne, pomogą mu w poznaniu różnego rodzaju powierzchni.
Im więcej mówimy do smyka, tym szybciej zaczyna on gaworzyć. Dźwięki wydawane przez maluszka są jego sposobem na komunikację z nami. Starajmy się „rozmawiać” ze szkrabem i naśladujmy wydawane przez niego odgłosy.
Nośmy dziecko po mieszaniu i zatrzymujmy się przed interesującymi przedmiotami. Nazywajmy je, mówmy, do czego służą.
Już na tym etapie warto przypomnieć sobie rymowanki i wierszyki, połączone z masowaniem i dotykaniem dziecka. „Idzie rak”, „Sroczka” czy „Idzie kominiarz” to znane zabawy paluszkowe, które z pewnością spodobają się niemowlęciu.
Świetnie sprawdzą się też zabawy związane z turlaniem niemowlaka. To doskonały sposób na rozwój mięśni i poprawę koordynacji dziecka. Na początku możemy delikatnie turlać maluszka po naszych udach. Obroty możemy także wykonywać w trakcie przebierania, zmiany pieluszki czy zabawy na miękkiej macie na podłodze. Innym wariantem zabawy może być zawinięcie maluszka w kocyk i powolne rozwijanie.
Kiedy dziecko już siedzi
Pomiędzy szóstym a dziewiątym miesiącem życia dziecko siedzi stabilnie i w szybkim tempie rozwija swoje umiejętności ruchowe. Świat z nowej perspektywy jest znacznie ciekawszy, a chęć poznawania i dotykania wszystkiego, co maluszek napotka na swojej drodze, jeszcze silniejsza.
Siedzący niemowlak chętnie pobawi się w rozwijającą zmysł równowagi zabawę „patataj”. Posadźmy dziecko na kolanach twarzą skierowaną w naszą stronę i rytmicznie huśtajmy, tak aby maluszek podskakiwał w różnym tempie. W tym czasie możemy też mówić rymowankę: Jedzie, jedzie pan, pan, na koniku sam, sam. Za nim jedzie chłop, chłop, na koniku hop! hop! Jedzie, jedzie ba-ba i z konika spa-da!
Pobawmy się przed lustrem, robiąc śmieszne miny. Zachęcajmy maluszka do wspólnej zabawy i naśladowania.
Dzieci uwielbiają również zabawę w „A kuku”. Chowamy się za pieluszką tetrową lub zakrywamy twarz rękoma, a odsłaniając ją, wołamy: „a kuku!”
Pełzający lub raczkujący maluch będzie chętnie pokonywał różnego rodzaju przeszkody. Stwórzmy dla niego tor przeszkód, np. z poduszek, pudełek czy krzesła, pod którym malec się przeczołga. Świetna zabawa gwarantowana.
Większemu dziecku z pewnością spodoba się również zabawa w wyjmowanie i ponowne wkładanie różnych przedmiotów do pudełka. Smyk z olbrzymią ciekawością i zapałem będzie odkrywał coraz to nowe zabawki i wyciągał je z pudełka.
Przy odrobinie zaangażowania i kreatywności z naszej strony możemy bawić się z nawet bardzo małym dzieckiem. Pamiętajmy jednak, aby dostosowywać rodzaj aktywności do wieku maluszka i uważnie obserwować jego zachowanie. Taka zabawa przyniesie mu z pewnością mnóstwo radości oraz pozytywnie wpłynie na jego rozwój.
